بر قصر ستمکاران تا خود چه رسد خذلان الأدب والفن

"من آنگاه که تالار استقلال امریکا و زنگ آزادی و تالار اجتماع نخستین کنگره و خانه‌ «باستی راس»که این مرد،یعنی«باستی راس»،در آنجا نخستین بیرق ایالات متحدهء امریکا را ساخت‌ و خانه«ویلیام پن»رهبر گروهی که در سال 1683 شهر فیلادلفیا را پایه‌گذاری کرد؛ که خانهء سادهء روستائی واشنگتن را در«منت ورنون»از نظر گذراندم بی‌اختیار احساس وجدی‌ کردم،زیرا هیان و شور و جانبازی ملتی دلیر برای بدست آوردن آزادی در نظرم مجسم گردید، و هم‌چنین مرد دلاور از خود گذشته‌ای بنام جرج واشنگتن در برابر خود میدیدم؛و برعکس آنگاه‌ که صندلیهای لوئی چهاردهم پادشاه فرانسه را در یکی از موزه‌های شهر واشنگتن دیدم گرفتگی‌ بمن دست داد،و بی‌درنگ بیاد غرور و نخوت و استبداد لوئی 14 و عبارت او که می‌گفت«من‌ قانون هستم،من دولت هستم»افتادم و در شگفت شدم که این صندلی‌ها هر اندازه هم زیبا و کار استادی هنرمند باشد،نباید چون یادگاری از فرمانروائی که کارهایش کشوری را بورشکستگی کشانید و فرمان«نانت»را باطل ساخت،و آزادی را از مردم گرفت و در نتیجهء ستمگری او بیش از سیصد هزار تن از خانه خود آواره شدند و بکشورهای بیگانه روی آوردند،در موزه جایگیری؛و اگر هم‌ نگهداری آن از جنبهء هنری ارزش داشت بهتر بود که بنام سازنده هنرور آن در موزهء هنرهای‌ زیبا نگاهداری میشد."