خلاصة:
خلاقیت را می توان یکی از مهم ترین پدیده های روان شناختی بشر برشمرد. پدیده ای که می تواند سرنوشت بشر را رقم بزند. ازآنجاکه محیط نقش به سزایی در رفتار کودک دارد، مدرسه جزء اولین محیط هایی است که کودک تحت تاثیر آن قرار می گیرد. از عوامل متعدد تاثیرگذار در رشد خلاقیت کودکان، جنبه های شناختی و نیز مسائل تربیتی مکرر مورد بررسی قرارگرفته اند، یکی از ظرفیت های مغفول در تربیت و تعلیم کودکان، فضای آموزشی مناسب آن ها با توجه به معیارهای سنی و تاثیر کیفیت فضای معماری شده در پرورش خلاقیت آن هاست. امروزه عمده فعالیت های آموزشی دانش آموزان تنها در محیط های داخلی مدارس و معمولا فضاهای بسته کلاس ها قابل تحقق بوده و فضاهای مفصلی و بینابینی آن ها دارای ارزش و اصالتی خاص نیستند. در این نگرش عملا آموزش؛ انتقال یک سویه دانش از یاد دهنده به یادگیرنده خواهد بود و آموزش در فعل جست وجو و کشف وجود نخواهد داشت؛ بنابراین می بایست از تمامی فضاهای یک مجموعه بهره جویید. هدف از انجام این پژوهش رسیدن به فضای آموزشی مناسب کودک با بررسی اثربخشی حضور فضاهای مفصلی بر ارتقاء سطح خلاقیت دانش آموزان در مدارس دوره ابتدایی است. روش انجام این تحقیق ازنظر ماهیت در نوع کیفی- کمی قرار دارد. جمع آوری داده ها در مرحله نخست با روش کتابخانه ای و سپس مورد تحلیل قرار گرفت. جامعه آماری spss میزان اثرگذاری هر یک از عوامل ایجادکننده خلاقیت در فضای مفصل توسط پرسشنامه طراحی و با استفاده از نرم افزار به صورت تصادفی شامل 023 دانشآموزان از سه مدرسه ابتدایی دخترانه دوره دوم در منطقه 22 شهر تهران بودهاست. یافته ها نشان می دهد که با 59 درصد اطمینان می توان گفت استفاده از عوامل سه گانه ی خلاقیت آفرینی فضای مفاصل بر ابعاد تعلق آفرین فضای مدارس دانش آموزان دختر مقطع ابتدایی تاثیر معناداری دارد. درنتیجه می توان گفت حضور فضاهای مفصلی در مدارس موجب ارتقا سطح خلاقیت دانش آموزان شده و محیطی مناسب برای رشد اجتماعی کودک فراهممی آورد تا خود را متعلق به آن فضا بداند.
ملخص الجهاز:
هدف از انجام این پژوهش رسیدن به فضای آموزشی مناسب کودک با بررسی اثربخشی حضور فضاهای مفصلی بر ارتقاء سطح خلاقیت دانش آموزان در مدارس دوره ابتدایی است.
درنتیجه میتوان گفت حضور فضاهای مفصلی در مدارس موجب ارتقا سطح خلاقیت دانش آموزان شده و محیطی مناسب برای رشد اجتماعی کودک فراهممیآورد تا خود را متعلق به آن فضا بداند.
پس طراحی فضا(ازنظر شکل ،اندازه و عملکرد) بهطوریکه میزان ارتباطات را افزایش دهد و بر کیفیت این تعاملات تأثیر مثبت داشته باشد، بر رشد خلاقیت نیز تأثیرگذار است(نقرهکار و همکاران،71:1388).
20- شوشتریان، حانیه، شاطرزاده، علی،1395،مفهوم روانشناسی محیط در معماری در جهت ارتقا ادراک بصری، چهارمین کنفرانس ملی پژوهشهای کاربردی در مهندسی عمران، معماری و مدیریت شهری،ص1-7 21- -ﻧﻮرﺑﺮگﻛﺮﻳﺴﺘﻴﺎن، ﺷﻮﻟﺘﺲ، 1389،ﺣﻀﻮر، زﺑﺎن و ﻣﻜﺎن، ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺳﻴﺪ اﺣﻤﺪیان، ﭼﺎپ دوم، ﺗﻬﺮان، اﻧﺘﺸﺎرات نیلوفر 22- علیالحسابی،مهران، دانشمند، سارا،1390،جایگاه و نقش مفصل در معماری دیروز و امروز، دو فصلنامه معماری و شهرسازی طرح و نماد،دوره 3،شماره3 23- علیشاهی،مونا،1389، بررسی جایگاه آب در معماری و شهرسازی ایرانی- اسلامی، همایش ملی معماری و شهرسازی معاصر ایران، بیضاء، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیضاء 24- عینی فر،1382، الگویی برای تحلیل انعطافپذیری در مسکن ایران، هنرهای زیبا، شماره13 ،1382 25- فاتح نیا، لیلا،1391،«خانه کودک» فضای کمکآموزشی کودکان 6 تا 12 سال با تأکید بر پرورش خلاقیت، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز 26- فرح پور بختیاری ،هیوا، 1388 ،باغ کودک هزاره سوم،پایاننامه کارشناسی ارشد منظر،دانشگاه شهید بهشتی 27- قاسملویی،ستاره، احدی، پریسا،1395، کنفرانس بینالمللی معماری شهرسازی ، عمران محیطزیست 28- قره بیگلو،مینو ،1391،نقش عوامل محیطی در پرورش خلاقیت کودکان،فصلنامه منظر ،شماره 19 ، ص 91-86 29- کامل نیا، حامد ،1389، نگرشی نو بر طراحی محیطهای یادگیری، مجله معماری و فرهنگ، شماره چهل و یکم 30- کامل نیا، حامد.