خلاصة:
بهترین شکل آن را معادلسازی کند. یکی از این اصول توجه به معانی حرف جرّ «باء» است. هدف از این پژوهش، آشنایی با عملکرد مترجمان قرآن، آیتی (جملهبهجمله) و معزّی (تحتاللفظی) در معادلیابی حرف «باء» سببیّت است. بنابراین با بهرهگیری از تفاسیر و منابع دستوری زبان مبدا و مقصد و روشی استقرایی و توصیفی تحلیلی، به بررسی و نقد دو ترجمه آیتی و معزّی از معنای سببیت حرف جرّ «باء» پرداخته شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد بهدلیل پایبندی به قواعد دستوری زبان مبدا و رعایت اصل امانتداری، بهترین معادلسازی در ترجمه معزی نمود دارد، ولی چون در ترجمههای کنونی، زبان معیار روز ملاک هست، بنابراین ترجمه آیتی علاوه بر رعایت قواعد دستوری زبان مبدا، بیشتر به زبان مقصد نزدیک بوده و به قواعد دستوری روز نیز بیشتر پایبند است، بنابراین ترجمهای مانوستر است.
ملخص الجهاز:
بيشک مسلمانان غير عرب از رهگذر ترجمۀ صحيح قرآن ميتوانند به فهمي عميق از آيات اين کتاب الهي برسند، ازاين رو اشتباه مترجم در ترجمۀ آيات سبب ميشود که يا خواننده به سمت لغزش و اشتباه کشيده شود، و يا اينکه نتواند معاني آيات را به درستي دريابد و اين امر حتي در مورد کوچک ترين واحد کلمه ، يعني همان حروف نيز صدق ميکند و ضرورت اين پژوهش از اين جهت آشکار ميشود که نگارندگان در اين مقاله به طور مشخص ، به بررسي ترجمه هاي جمله به جمله و تحت اللفظي و بررسي و نقد آنها در برگردان و معادل يابي معناي سببيت حرف «باء» عربي پرداخته اند تا معياري براي تشخيص صحت و سقم ترجمه هاي يادشده در مورد اين معادل يابي باشد.
همچنين شواهد مربوط به معناي سببيت حرف جر «باء» در هر دو سوره فراوان ميباشد، ازاين رو شواهدي را که بيشترين جنبۀ اختلاف از نظر مقايسۀ دو ترجمه داشته اند، انتخاب و بيان کرده ايم و کتاب هايي که به عنوان زيربناي پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است ، در حيطۀ زماني قرن پنجم هجري قمري تا قرن اخير ميباشد و چنانچه آيه اي از قرآن داراي ادله اي اندک ميباشد، بدين جهت است که در ساير کتاب هاي انتخابي، دليل و برهاني براي آن يافت نشده است و از سوي ديگر اگر احياناً دو وجه معنايي براي يک آيه بيان شده است ، آن وجهي را که داراي بيشترين اتفاق نظر ميباشد، مدّنظر قرار داده ايم .
همان طور که ملاحظه شد، در زمينۀ تأثير معاني حرف جرّ «باء» در ترجمه هاي آقايان معزي و آيتي تحقيقي صورت نگرفته است و به صورت کلي نيز ميتوان گفت که هيچ پژوهشي در مورد بررسي جنبۀ سببيت اين حرف در روش ترجمۀ جمله به جمله و تحت اللفظي قرآن موجود نميباشد.