خلاصة:
شبکه حملونقل یکی از زیرساختها و خدمات اساسی در هر ناحیه جغرافیایی است که نقش مستقیم در رشد و توسعه ناحیه دارد. در این پژوهش، اثرات فضایی حملونقل بر توسعه روستایی استان تهران بر مبنای آمار فضایی تحلیل شده است. با توجه به ماهیت مکانی دادهها و وابستگی فضایی این دادهها برای تجزیهوتحلیل اطلاعات از انواع توانمندی های سیستم اطلاعات جغرافیایی و تحلیلهای آمار فضایی بر مبنای تحلیل تشابه کسینوسی و شاخص جاکارد استفاده شده است. واحد تحلیل، 71 دهستان استان تهران بوده که آمار و دادههای رسمی مربوط به وضعیت اجتماعی، اقتصادی و خدماتی – زیرساختی آنها با هم تحلیل و مقایسه گردید. علاوه بر این، در هر دهستان یک روستا بطور تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شد تا اطلاعات بهروز و کاملتری از وضعیت جریانات فضایی موجود در روستا و دهستان به دست آید. با احتساب حداقل 10 خانوار نمونه برای هر روستا، حجم نمونه برای تکمیل پرسشنامه 708 خانوار تعیین گردید. 45 شاخص مدنظر قرار گرفت و با روشهای میدانی و پیمایشی اطلاعات مورد نیاز جمعآوری گردید. براساس تحلیل تشابه کسینوسی و شاخص جاکارد بیشترین میزان تاثیر حمل و نقل بر روی مولفه های اقتصادی با 67% مربوط به صنایع، و کمترین میزان تاثیر مربوط به بخش گردشگری با 19% است، همچنین تاثیر پذیری شاخص ها از حملونقل در دهستان های مختلف نیز متفاوت است. این موضوع از طریق تحلیل فضایی قابل شناسایی است، در صورتی که با استفاده از تحلیل های آماری کلاسیک نتیجه ای کلی برای کل منطقه حاصل میشود.
ملخص الجهاز:
با این حال ، پایه و اساس مفاهیم اصلی نظریه روش هزینه حمل ونقل و اثرات آن بر فضا، اولین بار توسط ساموئلسون ٤ در سال ١٩٥٢ با فرضیه "هزینه کوه یخ ٥،" مطرح گردید که بعدا بخش اصلی رویکرد جغرافیای اقتصادی جدید را شکل داد Glaeser ;٢٠٠٥ ,McCann ;٢٠١١:٢١ ,Thisse Lafourcade ;٢٠١٢٤,Ascani et al) (٢٠٠١١,Knaap et al ;٢٠٠٤:٢٠٠ ,Kohlhase.
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل شماره (٧)دسته بندی نتایج شاخص جاکارد بر اساس میزان انطباق عوارض فاصله جاکارد که بیانگر عدم تشابه یا تفاوت بین مجموعه های نمونه است ، مکمل ضریب جاکارد بوده و با کم کرد ضریب جاکارد از یک ، یا به طور برابر با تقسیم اختلاف اندازه اجتماع و اشتراک دو مجموعه بر اندازه اجتماع دو مجموعه به صورت زیر محاسبه میشود: (رجوع شود به تصویر صفحه) اگر دو عارضه Aو B هرکدام با n ویژگی باینری وجود داشته باشد، ضریب جاکارد معیار مفیدی از همپوشانی است که دو عارضه A و B دارای ویژگیهای مشترک هستند.
عدم وجود امکانات رفاهی، اقامتی و تفریحی برای حضور و استفاده گردشگران و همین طور حمل و نقل عمومی مقرون به صرفه برای سفر به مناطق دارای پتانسیل گردشگری از دلایل عدم توسعه این بخش اقتصادی در این مناطق است که در صورت توجه مدیران و برنامه ریزان به این مقوله ها امکان اشتغال و کسب درآمد و درنتیجه ماندگاری جمعیت در نقاط روستایی فراهم می گردد.
New economic geography: the role of transport costs.
, (2005), Transport costs and new economic geography.