خلاصة:
استانداردهای حسابداری همسو با تغییرات محیط تجارت و رقابت در جهان متحول می شوند، استانداردها با رویکردهای جدید پا به عرصه می گذارند و در این میان تاکید بر برخی مفاهیم (برای مثال مفهوم مربوط بودن ) و اصول (برای مثال اصل بهای تمام شده ) دچار شدت و ضعف می گردد، کشورها زیر فشارهای چند سویه از سوی نهادهای بین المللی و از همه مهم تر فشار از سوی ذینفعان به سمت قبول استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی (IFRS) و همچنین تدوین استانداردهای ملی با تاکید بر رویکرد مبتنی بر اصول(مفهوم) سوق داده می شوند . تغییر در رویکرد استانداردگذاری در سال های اخیر را می توان به وضوح در روند استانداردگذاری مشاهده کرد . از سال 1936 که کمیته رویه های حسابداری( CAP) شکل گرفت، تا بحال که استانداردها از کانال FASB تدوین و ارائه می گردند، تغییرات بسیاری، هم در نهادهای استانداردگذار و هم رویکردهای مورد استفاده آنها در خصوص تدوین استانداردهای گزارشگری مالی بوجود آمده است . در فضای رقابتی حاضر و جهانی شدن اقتصاد، می رود تا معنی و مفهوم مرزهای فیزیکی(به لحاظ اقتصادی) کم رنگ تر شده و همگن بودن و مقایسه پذیری اطلاعات کشورها از اهمیت بیشتری برخوردار شده اند . اینجاست که لزوم قبول و بکارگیری استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی بیش از پیش احساس می شود . در این مقاله برآنیم به اختصار تا روند تغییرات را بررسی کرده و تا حد امکان، وضعیت حاضر را تشریح نمائیم.
ملخص الجهاز:
]7[ از سال هاي پس از 2000 (وقوع رسوايي مالي انرون) بحث حاكميت شركتي بشدت مطرح گرديد و نهادهاي استانداردگذار بدنبال راهكاري براي جلوگيري از اين قبيل موارد شدند، پس از ابلاع قانون ساربينز آكسلي كه از سال 2004 لازم الاجرا گرديد تغييرات شگرفي در زمينه ي گزارشگري مالي و استانداردگذاري روي داد كه اهم اين تغييرات به شرح زير مي باشد: 1 - تغيير از رويکرد مبتني بر قواعد به رويکرد مبتني بر اصول (principle base) 2 - تغيير از رويکرد سودوزياني به رويکرد ترازنامه اي (در تحقيق كميسيون اوراق بهادار آمده است كه رويكرد درآمد و هزينه در ايجاد استانداردهاي مبتني بر اصول مناسب نيست و هيئت بايد رويكرد خود را در استانداردگذاري به رويكرد دارايي و بدهي تغيير دهد) 3 - تغيير از تئوري مالکانه به تئوري واحد تجاري (شخصيت) در تدوين اهداف گزارشگري مالي و استانداردهاي حسابداري برخي خصوصيات رويه و استانداردهاي مبتني بر اصول را به شرح زير مي توان ارائه نمود: استانداردهاي حسابداري مبتني بر اصول گرايش به ارائه ي اطلاعات مبتني بر واقعيت دارند درك اطلاعات حاصل از استانداردهاي مبتني بر اصول (به لحاظ تاكيد بر ارزش هاي جاري در اين استانداردها) سهل تر است استانداردهاي مبتني بر اصول تاكيد زيادي بر رويكرد رجحان محتوا بر شكل قانوني رويدادهاي مالي دارند استانداردهاي مبتني بر اصول با ايجاد مكانيزم هايي، راه را براي مهندسي حسابداري (دور زدن استانداردها و حسابرسان) مي بندند استانداردهاي مبتني بر اصول انعطاف پذيرند (استانداردهاي مبتني بر قواعد حكم صفر و يك را داشته، قواعدي كه يا قابل اجرا بوده و يا غير قابل اجرا لذا گاها" مديريت ازاين قواعداز درجهت ارائه ي اطلاعات درجهت اهداف خود، هموارسازي سود و ...