خلاصة:
عراق و مصر از قدیمیترین سرزمین هایی میباشند که تمدن بشری از آن جا نشات گرفته است، طبق اسناد موجود، بین این دو سرزمین کهن، از دیر باز نیز، مراودات وتبادلات فرهنگی وهنری وجود داشته است که نامههای کشف شده در "تل العمارنه" بهترین دلیل بر این مدعا میباشد. این پژوهش در صدد است که با استفاده از شواهد مثال، به تاثیر تبادلات معماری بین عراق ومصر که حاصل وجود وحدت سیاسی وتمدن ناشی از ظهور اسلام، درسرتاسر سرزمینهای اسلامی بوده است و علی الخصوص در این دو کشور با گذشت زمان نیز، افزایش یافته، بپردازد. تبادلات فرهنگی وهنری که همواره معلول عواملی همچون: مبادله وارسال والیان و حکام و مهاجرت وانتقال صنعتگران وارباب حرف، بین مصر و عراق، که نقش بسیار مهمی در این امر داشتهاند
ملخص الجهاز:
تأثيرات و تبادلات معماري بين عراق ومصر در دوران اسلامي 1 مريم بريحي نژاد 2* دکتر محمد علي چلونگر 3 دکتر محمد کريم يوسف جمالي چکيده : عراق و مصر از قديمي ترين سرزمين هايي ميباشند که تمدن بشري از آن جا نشأت گرفته است ، طبق اسناد موجود، بين اين دو سرزمين کهن ، از دير باز نيز، مـراودات وتبـادلات فرهنگـي وهنـري وجود داشته است که نامه هاي کشف شده در "تل العمارنه " بهترين دليل بر اين مدعا ميباشد.
در واقع ، بين مصر و عراق، از ديرباز مراودات و تبادلات تمـدني و فرهنگـي وجـود داشـته اسـت ، مراوداتي که در طول دوره اسلامي ، به دليل مرکزيت بغداد واهميت سياسي نظامي قـاهره در مصـر، براي مدت طولاني ادامهداشته و سپس گسترش يافته است کهدر اين زمينـه ميتـوان بـه فرسـتادن واليان وحکام اشاره کرد که نقش بسزايي رادرنقل و انتقال ظواهر فنـي و معمـاري بـين دوسـرزمين عراق ومصر، ايفا نموده اند.
اين نوع ورودي ها، در خانه هاي فسـطاط کـه دو ايوانـه هستند مشاهده شدهاست ، ١٥که علي رغم رواج آنها درقصر غربي عزيز بالله ، خليفـه فـاطمي در دوره فاطميان ، در عراق نيز، به کار رفته است وورودي خانـه هـاي بغـداد بهتـرين و آشـکارترين نمونـه از ورودي هاي شکسته ميباشد.
نوع ديگري از اين نوع ورودي ها، وروديهاي برجسته از سطح ديوارها است که ، اولين نمونـه آن ، در خان عطشان در عراق(١٦١ه -٧٧٧م)ديده شده است وپس از آن نيز، مصر تحت تأثير عراق، ايـن جلوه از معماري را درورودي جامع حاکم در قاهره (عهد خلفاي فـاطمي٣٩٠-٤٠٣هجـري) بـه کـار گرفت .