معرفی شش تکنیک جدید توصیفی در رمان معاصر بر اساس مجموعه آثار ابوتراب خسروی مقالة

تکنیکهای توصیفی در گذشته عبارتند از: توصیف حقیقی، واقعی، مستقیم، زنده، فردی، شخصیت و صحنه. اما گونه‌های توصیف در داستان‌نویسی معاصر و متون مدرنیستی بیشتر و متنوعتر از قصه‌نویسی سنتی است. برخی از این شگردها عبارتند از: توصیف هرمونوتیک، انعکاسی، چندبعدی، هنجارگریز، سوررئالیستی، انتزاعی، مکتوم، ایدوئولوژیک، ذهنی، تحلیلی، مغایرتی، تبعی و نشانه گرا. این پژوهش بمعرفی و واکاوی شش تکنیک جدید ایدئولوژیک، ذهنی، تحلیلی، مغایرتی، تبعی و نشانه‌گرا در مجموعه آثار ابوتراب خسروی میپردازد. بررسی آثار خسروی از منظر تکنیکهای توصیفی فوق، تمهیدی است برای بازنمود روشنتر و دقیقتر شیوه‌شناسی وصف در داستان‌نویسی معاصر. شگردهای توصیفی در این جستار بشیوه (توصیفی- تحلیلی) بررسی شده است. نتایج آن نشان میدهد که آثار خسروی توانایی نمود بسامد بالایی از تکنیکهای وصف و دسته‌بندی جدیدی از فن توصیف را در خود دارد.

ابوتراب خســروی نویســنده ای مدرن اســت که از او تا کنون چهار مجموعه داســتان کوتاه بنامهای (هاویه ١٣٧٠، دیوان سـومنات ١٣٧٧، کتاب ویران ١٣٨٨ و آواز پر جبرئیل ١٣٩٢) و سـه رمان (اسفار کاتبان ١٣٧٩، رود راوی ١٣٨٢ و ملکان عذاب ١٣٩٢) منتشر شده است . در این راستا جستارهای پراکنده ای با دیدگاه هایی متمایز انجام گرفته چون ، مقاله های «نمایش آفرینش با تکیه بر عنصـر وصف در مثنوی» از سهیلا اخبار و تورج عقدایی و رسالۀ تحلیل و نقد داستانهای کوتاه ابوتراب خسروی (هاویه ، دیوان سومنات ، کتاب ویران ) از خدیجۀ جعفری. ٢- بحث ٢-١- توصیف ایدئولوژیک یا جهان شناسانه (Ideologic) در این تکنیک توصــیفی، نویســنده به تکوین فرایندی توصــیفی در بافت اثر نائل میگردد که نتیجۀ حاصـل از آن تبیین جهت گیری شـناختی او نسـبت به هسـتی، انسان ، مرگ و نهایتا تعیین خط مشـی فکری، اجتماعی، سیاسی، فلسفی و اعتقادی وی است . در روایت مدرنیســتی «و من زنی بودم به نام لیلا که زیبا بود» از مجموعۀ دیوان ســومنات ، وقتی که لیلا دریافتهایش را از انســان در گذر زمان ، بیان میدارد؛ بر این باور اســت که برخی از نشـانه های حک شده در وجود آدمی هیچ گاه قابلیت تغییر، دگرگونی و فراموشی را ندارد بلکه از روی تشـخیص همین نشانه ها است که میشود انسانی را بعد از گذشت سالها شناسایی نمود (دیوان سـومنات ، خسروی: ص ٨٧). نمود این تکنیک توصــیفی در آثار ابوتراب خســروی چون دو داســتان بلند رود راوی و ملکان عذاب ، و مجموعه داســـتانهای کوتاه دیوان ســـومنات ، آواز پر جبرئیل و کتاب ویران برجســـته و هوشمندانه است .