خلاصة:
هدف خانواده، مرکز و هسته اصلی مراقبتهاست. بنابراین موثرترین خدمات آنهایی هستند که بر نقش خانواده در درمان تاکید میکنند. هدف از این مطالعه، بررسی نحوه ارائه خدمات خانوادهمحور در ایران از سوی کادر درمانی و توانبخشی است که به خانوادهها و کودکان خدمات ارائه میکنند.
روش بررسی در این مطالعه ۱۵۰ نفر از ارائهدهندگان خدمات شرکت داشتند که از میان پزشکان، پرستاران، ماماها، درمانگران توانبخشی و نیز دانشآموختگان رشته بهداشت عمومی انتخاب شده بودند. ابزار تحقیق، پرسشنامه سنجش فرایند مراقبت برای ارائهدهندگان خدمت بود. پس از تکمیل این پرسشنامه توسط شرکتکنندگان در تحقیق، دادههای حاصل، با نسخه ۲۲ نرمافزار IBM SPSS تجزیه و تحلیل شد.
یافتهها نتایج نشان داد میانگین مولفههای پرسشنامه سنجش فرایند مراقبت، بین زنان و مردان ارائهدهنده خدمت، با یکدیگر اختلاف معنادار آماری ندارد. میانگین مولفههای پرسشنامه مراقبت در ارائه اطلاعات کلی در گروه پزشکی به لحاظ آماری، معنادار و بیشتر از گروه علوم پایه است. میانگین نمره مولفههای نشاندادن حساسیت بینفردی، ارائه اطلاعات کلی و میانگین نمره کل در مراکز مختلف ارائهدهنده خدمت با یکدیگر اختلاف معنادار آماری دارند. همچنین میانگین نمره مولفههای نشاندادن حساسیت بینفردی، ارائه اطلاعات کلی و نیز میانگین نمره کل پرسشنامه فرایند مراقبت در مراکز خصوصی به لحاظ آماری، معنادار و بیشتر از مراکز دولتی است. اختلاف میانگین مولفههای نشاندادن حساسیت بینفردی، رفتار محترمانه با مردم، ارائه اطلاعات کلی و اختلاف میانگین نمره کل پرسشنامه فرایند مراقبت در گروههای مختلف سنی شرکتکنندگان با یکدیگر نیز از نظر آماری معنادار هستند و میانگین همین مولفهها در رشتههای مختلف با یکدیگر آمار مختلفی را نشان میدهند.
نتیجهگیری پاسخهای شرکتکنندگان نشان داد مراکز درمانی و توانبخشی از لحاظ رفتار محترمانه با مراجعان خوب عمل میکنند، ولی ارائه اطلاعات کلی و نشاندادن حساسیت بینفردی از زمینههای نسبتا ضعیف آنهاست. میانگین این مولفهها و همچنین میانگین نمره کل پرسشنامه در رشتههای توانبخشی، بیشترین میزان را داشته است و بعد از آن به ترتیب رشتههای پزشکی و دیگر رشتههای کادردرمانی، حائز رتبه بودند. لازم است که آموزش کادر درمانی و توانبخشی بر حیطههایی که ضعیف بوده است، بیشتر متمرکز شود تا بدین ترتیب بتوان کیفیت خدمات مبتنی بر خانواده را افزایش داد.