هیدگر و منطق - مجلة جاویدان خرد مقالة

یکی از مسائلی که هیدگر از همان سال‌های اوّلیّة تحصیل دانشگاهی خود و بعد از آن در سال‌های تدریس به آن پرداخته است مسالة منطق است. البته هر کجا او از منطق سخن می‌گوید منظورش منطق فرادادی (سنّتی) است و نه منطق ریاضی- سمبلیک که اصطلاحا به آن منطق جدید می‌گویند. آنچه او دربارة منطق جدید گفته و نوشته است بسیار کم و غالبا همراه با توصیفاتی منفی است. در منطق فرادادی (سنّتی) نیز او به دنبال دستیابی به روش‌های درست فکرکردن و رسیدن به استدلال‌ها و استنتاجات درست نیست. اینکه آیا قیاسی درست ساخته شده است، یعنی نتیجه به‌درستی از مقدّمات به‌دست آمده است، پرسشی است که به صورت جملات آن قیاس و نسبت صوری میان آنها مربوط می‌شود. اعتبار استدلال، ربطی به مضمون جملات ندارد. منطق به نزد او نخست با سخن و به تبع آن با حقیقت سر و کار دارد. بر خلاف قول شایع که گزاره را جای صدق/ حقیقت می‌داند هیدگر آن را مبتنی بر گشودگی (Erschlossenheit) دازین می‌داند. بر اساس گشودگی دازین است که اصولا مواجهه با موجود ممکن می‌شود. بنابر این بازسازی مفهوم حقیقت، به‌نظر هیدگر، نباید محدود به تحلیل‌های صوری از ساختار جمله باشد، بلکه باید نحوة عمل انضمامی و زنده‌ای که با آن به چیزها نسبت صدق/ حقیقی می‌دهیم نیز مدّ نظر قرار گیرد.