خلاصة:
جریانشناسی از پدیدههای نوپیدای عرصههای علم و فرهنگ و سیاست در جامعهی ایران است و جلسات و نشستها و آثار متعددی با این عنوان برگزار و تولید میشود؛ اما به دلیل نبود چارچوب نظری مشخص و انضباط علمی، محققان هر یک با گرایشهای فکری و دغدغههای فرهنگی و جهتگیریهای سیاسی خاص خود و بر اساس الگوی نظری پذیرفتهشده شخصی آگاهانه و غیرآگاهانه خود، به مقولهبندی اندیشهها و طبقهبندی کنشگران فرهنگی و توضیح پدیدههای تاریخی، فکری و اجتماعی میپردازند و این امر سوءتفاهمها، تشتتآراء و درهمریختگی معرفتی را به دنبال داشته و مخاطبان را دچار سردرگمی و تحیّر کرده است. بنابر بررسی صورت گرفته، جریانشناسی نه در حد یکسری مباحث ژورنالیستی، بلکه بایستی بهعنوان یک دانشمیانرشتهای مورد تحقیق قرار بگیرد. طبق این بررسی، جریانشناسی دانشی است که یکی از حقایق اجتماعی را به عنوان موضوع خود برگزیده که عبارت است از «جریان». همچنین جریان نیز عبارت است از پدیدهی اجتماعی متشکل از مجموعهی اصول و فروض معرفتی (=نظام مشترک معنایی) بوده که جمعیتی نظامیافته (=مدیریت شده) بر اساس آن عمل کرده و اثر میگذارند. جریان حقیقتی متشکل از ارکان متعدد است که با یکدیگر در ارتباطاند و جریان را به صورت یک سیستم شکل میدهند. این مقاله در تلاش است تا در راستای تثبیت و تقویت هویت دانشی «جریانشناسی»، از طریق تحلیل منطقی تعریف این دانش و بررسی تولیدات موجود، ضرورت، فوائد و مزایای جریانشناسی را توضیح داده تا از این طریق، اهمیت پرداختن به جریانشناسی –آن هم بر اساس انضباطهای مشخص علمی و روششناسانه که جزو مقتضیات هر دانش است- هرچه بیشتر روشن گردد.
ملخص الجهاز:
بررسی تحلیلی ضرورت ، فوائد و مزایای نظری و عملی دانش «جریان شناسی » ١ علی ابراهیم پور طلبه سطح عالی حوزه علمیه قم تاریخ دریافت : ١٣٩٧/٦/١٤ | تاریخ پذیرش : ١٣٩٨/٣/١٣ چکیده جریان شناسی از پدیده های نوپیدای عرصه های علم و فرهنگ و سیاست در جامعه ی ایران است و جلسات و نشست ها و آثار متعددی با این عنوان برگزار و تولید می شود؛ اما به دلیل نبود چارچوب نظری مشخص و انضباط علمی ، محققان هر یک با گرایش های فکری و دغدغه های فرهنگی و جهت گیری های سیاسی خاص خود و بر اساس الگوی نظری پذیرفته شده شخصی آگاهانه و غیرآگاهانه خود، به مقوله بندی اندیشه ها و طبقه بندی کنش گران فرهنگی و توضیح پدیده های تاریخی ، فکری و اجتماعی می پردازند و این امر سوءتفاهم ها، تشتت آراء و درهم ریختگی معرفتی را به دنبال داشته و مخاطبان را دچار سردرگمی و تح یر کرده است .
(سوزنچی ، ۱۳۹۲ ؛ پیغامی ، ۱۳۹۳) اگر کسی که جویای یافتن پاسخ پرسشی است ، از ابتدا بداند که مثلا پنج جـواب بـرای آن وجود دارد، فرآیند تفکر و فهم را بهتر طی می کند و این افـق دیـد، موهبـت جریـان شناسـی است .
لذا جریان شناسی برای خود فـرد از این حیث نیز مفید است که موقعیت وی را در عرصه های فکری و سیاسـی و فرهنگـی و...
اگر به جریانات علمی ، اجتماعی و سیاسی آشـنا باشـیم ، مـی تـوانیم بـه توان جامعه پی ببریم ؛ مثلا اگر جریان شناسی حوزه به این مسئله رسیدیم که در نیروهای حـوزه جریان تبلیغ وجود دارد یا جریانی از تحقیـق ، تـألیف ، تصـنیف و...