خلاصة:
بخش اعظم دانشی که دربارۀ علم و معرفت ریاضی کهن به دست ما رسیده است متکی بر دانش بابلی است، زیرا اطلاعات بسیاری دربارۀ همه دانشهای سومری که به خط اکدی (بابلی) نوشتهشده است، آشکار میشود. میتوان به اینگونه دانش نام علم بینالنهرینی، سومری یا اکدی داد؛ اما آنچه باید به خاطر داشت این است که این علم، رنگ و منشا سومری دارد. این دانشها بر روی لوحها هستند و تاریخ دقیقی برای لوحها نمیتوان در نظر گرفت، زیرا فاقد تاریخ هستند. در این پژوهش مقایسه سیستمهای عددی بینالنهرین با یکدیگر و سیستمهای عددی لوانتین باهم موردبررسی و مقایسه قرارگرفتهاند که نشان میدهد در بعضی از اعداد از تاثیر گرفته و شبیه هم هستند و در بعضی اعداد دیگر با یکدیگر متفاوت هستند.
ملخص الجهاز:
مقایسه ارقام و سیستم شمارش قومهای کهن ایرانی با دیگر اقوام نسرین تارویردیزاده 1، مجتبی منشیزاده2، علی شهیدی3 1دانشجوی دکتری فرهنگ و زبانهای باستانی ایران 2استاد دانشگاه علامه طباطبائی، گروه فرهنگ و زبانهای باستانی 3استادیار دانشگاه تهران، گروه فرهنگ و زبانهای باستانی چکیده بخش اعظم دانشی که دربارۀ علم و معرفت ریاضی کهن به دست ما رسیده است متکی بر دانش بابلی است، زیرا اطلاعات بسیاری دربارۀ همه دانشهای سومری که به خط اکدی (بابلی) نوشتهشده است، آشکار میشود.
(بهزادی، 1391: 427) شواهدی وجود دارد که 2، 3 و 4 نیز بهصورت پایههای عددی اولیه بهکار میرفتهاند، مثلاً روش شمارش بعضی از قبایل آمریکای جنوبی چنین است: یک، دو، دو و یک، دو و دو، خیلی.
کتابهای خارجی در این زمینه میتوان به کتابهای زیر مراجعه کرد: Numerical notation a comparative history The History Of Mathematics Numerals: Comparative-etymological Analyses of Numeral Systems and Their Implications: Saharan, Nubian, Egyptian, Berber, Kartvelian, Uralic, Altaic and Indo-European Languages In Search of the Indo-Europeans/Language, Archaeology and Myth.
جدول 1- نشانه عددی آزتک (رجوع شود به تصویر صفحه) احتمالاً منشأ دستگاه بیست بیستی در میان قبایل بدوی بوده است که با انگشتان دست و پای خود شمارش میکردند.
در کتیبههای اواخر ساکاها، اشکانیان و کوشانی (که قدمت آن از حدود 100 پیش از میلاد به این طرف است)، یک سیستم پیچیدهتر استفاده میشد و اعداد بسیار بزرگتری نمایش داده میشدند.
Translation of Fruhe Schrift und Techniken der Wirtschaftsverwaltung im alten Vorderen Orient by Paul Larsen.
New York: Oxford University Press.