خلاصة:
"جنگ" واژه نام آشنایی است که جهان، صورتهای مختلفی از آنرا به خود دیده و در دورانهای مختلف با واکنشهای متفاوتی از انسانها مواجه گردیده است. درتمام طول تاریخ همواره به علل مختلف سرزمینهایی مورد یورش و تهاجم دشمن قرارگرفته اند که سرزمین ما ایران در دوران جنگ تحمیلی و همچنین کشور لهستان در دوران جنگ جهانی دوم از این قاعده مستثنی نبوده اند. در چنین مقاطع حساسی نقش هنرهای تجسمی که نه تنها با ایجاد اهداف زیبایی شناسانه بلکه با ایجاد و گسترش فرهنگ مقاومت توسط هنرمندان به منثه ظهور در می آید، هنر طراحی پوستر است. آنچه که برای ما حائز اهمیت است این سوال است که آیا کشورهای ایران و لهستان با سابقه مشابه جنگ در دو مقطع مختلف و باتوجه به تعامالت فرهنگی که از دیرباز داشته اند، آیا در زمینه طراحی پوستر بر یکدیگر اثرگذار بودهاند یا خیر؟ در پژوهش حاضر که به روش کتابخانهای و توصیفی-تحلیلی انجام گرفته، سعی شده تا پس از گزینش نمونه هایی از پوسترهای دفاع مقدس در ایران و جنگ جهانی دوم در لهستان، نقش فرهنگ و هنر بومی را در طراحی پوسترهای دو کشور در دو فرهنگ متفاوت ولی موضوع مشترک "جنگ" مورد بررسی قراردهد. در پایان به این نتیجه میرسیم که طراحان پوستر در هر کشور از عناصر بصری، نوشتاری و گفتاری استفاده میکنند که ریشه در فرهنگ، تمدن، آداب و سنن، باورها و اعتقادات ملت آن کشور دارد. زمینه های اجتماعی در طراحی پوستر نقش حیاتی داشته و فرهنگ بصری عاملی است که سبب ایجاد هویت در پوسترهای این کشورها شده است.
ملخص الجهاز:
آنچه که برای ما حائز اهمیت است این سؤال است که آیا کشورهای ایران و لهستان با سابقه مشابه جنگ در دو مقطع مختلف و باتوجه به تعاملات فرهنگی که از دیرباز داشتهاند، آیا در زمینه طراحی پوستر بر یکدیگر اثرگذار بودهاند یا خیر؟ در پژوهش حاضر که به روش کتابخانهای و توصیفی-تحلیلی انجامگرفته، سعی شده تا پس از گزینش نمونههایی از پوسترهای دفاع مقدس در ایران و جنگ جهانی دوم در لهستان، نقش فرهنگ و هنر بومی را در طراحی پوسترهای دو کشور در دو فرهنگ متفاوت ولی موضوع مشترک "جنگ" مورد بررسی قراردهد.
وجود برخی وجوه مشترک در شرایط اجتماعی و سیاسی دو کشور ایران در زمان دفاع مقدس و لهستان در جنگ جهانی دوم، مانند وحدت و انسجام در جامعه، حضور داوطلبانه مردم در جبههها، تأکید بر فضیلتهای انسانی و ارزشهای اخلاقی مانند شجاعت، شهامت، گذشت، فداکاری، غرور ملی و میهنپرستی در طراحی پوستر در هر دو کشور از دلایل انتخاب موضوع این مقاله بود.
یکی از تفاوتهایی که در طراحی پوسترهای مذکور به چشم میخورد وجود فرهنگهای مختلف بهعنوان یک منبع الهام غنی در خدمت طراحان است که سبب خلق پوسترهایی کاملاً متفاوت شده که ریشه در فرهنگ بصری هر یک از دو جامعه دارد.
علاوه بر اینها، محمد خزایی در مطلبی تحتعنوان "هنر انقلاب اسلامی" که در سال ۱۳۸۷ در کتاب ماه هنر به چاپ رسیده، ضمن اشاره به فروپاشی حکومت پهلوی و آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران به بیان الگوبرداری هنرمندان انقلابی از عناصر ایرانی و استفاده از فضای معنوی همسو با انقلاب و جنگ، ضمن جدیگرفتن کهنالگوها در آثار، به حفظ ویژگیهای هنری و نادیدهنگرفتن فضای هنر مدرن میپردازد.