خلاصة:
مطالعه‌ی حاضر با هدف شناسایی نیروهای پیشران تاثیرگذار بر آینده کتابخانه‌های دانشگاهی ایران انجام شده است. روش‌پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با روش‌های مرور منابع و پیمایش انجام شد. جامعه پژوهش شامل متخصصان و صاحبنظران حوزه کتابخانه‌های دانشگاهی با وبژگی‌هایی همانند داشتن تجربه کاری مرتبط و تخصص علم اطلاعات و دانش‌شناسی است. 100 پرسشنامه برای واجدین شرایط ارسال و تحلیل نهایی روی پرسشنامه‌های بازگشتی انجام شد. یافته‌ها: به منظور شناسایی نیروهای پیشران تاثیرگذار بر آینده کتابخانه‌های دانشگاهی، 9 نیروی پیشران کلی در قالب 70 گویه شناسایی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. از میان این نیروها، نیروهای پیشران «فناوری اطلاعات و ارتباطات»، «تسهیلات و امکانات» و «ابعاد اجتماعی» با میانگین 34/4 و ضریب اهمیت 87/86 به عنوان مهمترین نیروها شناخته شدند. همچنین گویه‌های «توجه به دانشجویان بین‌المللی (خارجی)» و «سرعت نفوذ اینترنت و کیفیت آن» با میانگین 59/4 در جایگاه نخست قرار گرفتند. براساس ضریب اهمیت «سرعت نفوذ اینترنت و کیفیت آن» با ضریب اهمیت 875/91 در جایگاه نخست قرار گرفت. نتیجه‌گیری: این مطالعه مبنایی برای شناسایی نیروهای پیشران کلیدی و تدوین سناریوهای پیش روی کتابخانه‌های دانشگاهی در ایران خواهد بود. مدیران کتابخانه‌های دانشگاهی و تیم‌های ارشد مدیریتی می‌توانند از این نیروهای پیشران برای بررسی سناریوهای پیش روی و اصلاح دیدگاه خود در خصوص آینده کتابخانه‌های دانشگاهی استفاده نموده و به منظور مواجهه بهتر با آینده، راهبردهایی را ترسیم نمایند.
ملخص الجهاز:
نتيجه گيري: اين مطالعه مبنايي براي شناسايي نيروهاي پيشران کليدي و تدوين سناريوهاي پيش روي کتابخانه هاي دانشگاهي در ايران خواهد بود.
از آنجايي که تا به حال پژوهش جامعي در اين زمينه صورت نگرفته است ، پژوهش حاضر بر آن است که نيروهاي پيشران تأثيرگذار بر آينده ي کتابخانه هاي دانشگاهي ايران را شناسايي نمايد تا مبنايي براي مطالعات آينده نگاري و ترسيم سناريوهاي پيش رو بدست آيد.
استفاده از نيروهاي پيشران تاثيرگذار براي بيان جهت گيري هاي آينده کتابخانه هاي دانشگاهي و ساير حوزه هاي آموزش و پژوهش ، در مقاله ها و گزارش هاي پژوهشي قابل توجه است که در ادامه به برخي از آنها اشاره ميشود.
اين سناريوها براي تغيير منابع انساني و فناوري در کتابخانه هاي تحقيقاتي دانشگاه به صورت يک نقشه ارائه شده اند و فرصتي براي پيش بيني نقش هاي جديد کتابداران و کارکنان آينده در اختيار مديران ميگذارند؛ به طوري که تمرکز لازم براي توسعه منابع انساني و نيز جريان فکري براي درک تصميمات مؤثر و نظام مند سازمان به يک چشم انداز راهبردي منتقل مي کنند.
مهمترين نيروهاي پيشران بررسي شده براي آينده کتابخانه هاي دانشگاهي در پژوهش هاي بررسي شده عبارتند از: اينترنت ، مديريت دانش ، توسعه منابع انساني، کارکنان حرفه اي، فناوري اطلاعات و قابليت هاي جديد آن از قبيل ترکيب پردازش اطلاعات و فناوريهاي ارتباطات و پتانسيل زياد تعاملي، عوامل محيطي و فضاي مناسب است .
Research on Information Science & Public Libraries, 19(3), 295-328.
(
, 
, 
)
