خلاصة:
سبک شناسی، یکی از جدیدترین و دقیق ترین مکاتب نقد ادبی است که در سده ی اخیر، ادیبان و سخنوران توجه ویژه ای به آن نشان دادند. سبک شناسی ادبی برای شناخت نکات ظریف ادبی، با هدف تحلیل رابطه فرم و محتوای متن و شناسایی کیفیت زیبایی شناسیک آن انجام می شود. خطبه های نهج البلاغه از جمله متونی است که در قالب بهترین الفاظ و به صورتی هنرمندانه بیان شده است، که توجه ی بسیاری از ادیبان و نویسندگان از جمله صابی و ابن نباته را به خود جلب نموده است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی درصدد است که تأثیر سبک ادبی خطب نهج البلاغه را در خطبه های این دو نویسنده نشان دهد. نتایج حاصل از این پژوهش این است که صابی و ابن نباته به لحاظ سبک ادبی از نهج البلاغه تأثیر پذیرفته اند و بیشترین تأثیرپذیریشان در گزینش واژگان و تصویرسازی مفاهیم ذهنی به امور حسی و نظم بیانی متن همچون تکرار، تقدیم و تأخیرها و برگزیدن کلام آهنگین بوده است.
ملخص الجهاز:
مطالعه ي خطب نهج البلاغه از يک سو و مطالعه ي خطب ابن نباتـه در ديوان وي از سوي ديگر اين موضوع را در ذهن متبلور مي کند که صابي در رسائل خـودش و اين نباته در نگارش ديوان خطبش به خطبه ها و سخنان ماندگار علي (ع ) نيـز نظـر داشـته اند و از آن سخنان بهره برده اند، علاوه بر اين ، ابـن نباتـه بـه امـام علـي (ع ) ارادت خاصـي داشته ، تا جايي که خطبه هاي زيادي از نهج البلاغه را حفظ کرده است .
٢. ١ پيشينه پژوهش در زمينه ي تأثير سبک ادبي نهج البلاغه بر بيانات صابي و ابن نباته ، با بررسي هـاي نگارنـده نشان مي دهد که تاکنون مطالعات چنداني با رويکردي يکسان با آنچه کـه در ايـن پـژوهش مــوردنظر اســت ، صــورت نگرفتــه و عمــده ي مطالعــات زبــان شــناختي بنــا بــه اهتمــام پديدآورندگانشان به جنبه ي خاصي از اين کتاب گرانسنگ اختصاص دارد.
در مقالات ياد شده به بررسي و تحليل سبک شناسي خطبه هـاي نهـج البلاغـه و تجلـي نهج البلاغه بر ادبيات عرب اشاره شده است ، بنابراين آثار فوق گوياي اين مطالب اسـت کـه تاکنون پژوهشي درباره تأثير سبک ادبي خطب نهج البلاغه بر رسـائل صـابي و خطـب ابـن نباته نگاشته نشده است .
مطالبي هم چون تکرار، تقديم و تأخيرها، ذکر و حذف و به طور کلـي مبـاحثي کـه بـا چگونگي قرار گرفتن ، چينش و کم و زياد بـودن اجـزاي يـک جملـه مـرتبط اسـت در حوزه ي نظم بياني متن جاي مي گيرد (الکواز، ١٣٨٦: ٢٧٣-٣٠٢ ) تکرار ي يک از ويژگي هاي سبکي نهج البلاغه است که گاهي در يـک کلمـه و گـاهي در يک حرف ، ديده مي شود.