خلاصة:
هدف این مقاله بررسی واکنشها و پیامدهای منطقه ای تحول و پیشرفت تکنولوژی موشکی ایران در منطقه خاورمیانه است. ایران از جمله معدود کشورهایی است که با تعدد همسایگان و قرارگیری در یک محیط
استراتژیک، یک واحد سیاسی بین المللی ویژه با تهدیدات متکثر به شمار م یرود؛ بنابراین، در راهبرد امنیتی خود با توجه به اتحادهای سیاسی و نظامی کشورهای منطقه با غرب و تنش سیاسی با برخی از کشورهای غربی بر سیاست بازدارندگی تاکید کرده و همواره سعی در افزایش قدرت بازدارندگی منطقه ای از طریق توسعه و تحول در تکنولوژی موشکی خود داشته است. این مقاله با طرح این پرسش که تحول و پیشرفت تکنولوژی موشکی ایران با چه پیامدهایی در سطح منطقه خاورمیانه همراه بوده است؟ با بهره گیری از روش توصیفی- تبیینی این فرضیه را موردبررسی قرار میدهد که مهمترین پیامد های منطقه ای فعالیت های موشکی ایران به دو محور اسرا ییل و کشورهای حوزه خلیج فارس مرتبط بوده است. در حالی که محور اسرا ییلی از طریق سامانه های موشکی و دفاع ضدموشکی به دنبال واکنش به قدرتیابی موشکی ایران بوده، محور خلیج فارس از طریق اتحاد و ائتلاف نظامی و امنیتی با قدرتهای فرامنطقه ای به ویژه آمر کیا و بهره گیری از سپر دفاع موشکی این کشور، درصدد پاسخ به روند فعالیت های موشکی ایران برآمده است. یافته های این پژوهش نشان م یدهند که هدف آمر کیا از گسترش روابط دفاعی- امنیتی با اعراب حوزه خلیج فارس و اسرا ییل و استقرار سامانه های دفاعی و ادغام این سامانه ها با سامانه
دفاعی در ترکیه و اسرا ییل، محاصره کامل ایران و مهار توانمندی موشکی این کشور است.
This article intends to evaluate Iran’s missile technology development and its implications for the Middle East. Iran has persistently faced growing threats because of its strategic milieu and multiple neighbors. Hence, the country has chosen deterrence strategy in which the missile technology is utmost importance. Iran has put emphasis on improvement of its missile capabilities. The main question of the article is what are the main implications of development and progress of Iran’s missile technology for the Middle East? The article tests the hypothesis, with an emphasis on descriptive-explanatory method, that the main implications of the development of Iran’s missile technology relate to Israel and GCC countries. While Israel uses missile and anti-missile systems in order to respond to Iran’s missile development, the GCC countries have emphasized security and military alliances with transregional powers, especially the United States and have used missile its defense umbrella.
ملخص الجهاز:
ايران از جمله معدود کشورهايي است که با تعدد همسايگان و قرارگيري در يک محيط استراتژيک ، يک واحد سياسي بين المللي ويژه با تهديدات متکثر به شمار مي رود؛ بنابراين ، در راهبرد امنيتي خود با توجه به اتحادهاي سياسي و نظامي کشورهاي منطقه با غرب و تنش سياسي با برخي از کشورهاي غربي بر سياست بازدارندگي تاکيد کرده و همواره سعي در افزايش قدرت بازدارندگي منطقه اي از طريق توسعه و تحول در تکنولوژي موشکي خود داشته است .
کشورهاي عربي منطقه در سال هاي اخير در راستاي همکاري نظامي با غرب اقدام به خريد سيستم هاي دفاع ضد موشکي نيز از آمريکا کرده است ؛ بنابراين آمريکا با هدف ايجاد و حفظ امنيت کشورهاي منطقه و درواقع براي مهار توانمندي منطقه اي ايران که جلوه اصلي آن در قابليت هاي موشکي اين کشور نمودار شده است در منطقه به حضور نظامي خود ادامه داده و با اعراب منطقه پيمان هاي نظامي متعدد منعقد کرده است .
(94-97 هرچند توان نظامي و ثبات استراتژيک نسبي به وجود آمده در خليج فارس مرهون مشارکت اعراب و قدرت هاي خارجي همچون آمريکا، بريتانيا و فرانسه است ؛ اما نقش کليدي از آن آمريکا است که با تقويت قابليت هاي نظامي کشورهاي عربي سعي در حفظ ثبات منطقه دارد (-Cordes ٤ :٢٠١٥ ,man)؛ و به همين دليل براي تضمين امنيت منطقه و مهار قدرت موشکي ايران ، اين کشورها بيش از هر قدرتي خود را به ايالات متحده وابسته مي دانند.
همکاري هاي نظامي - امنيتي آمريکا با کشورهاي عربي حوزه خليج فارس براي مقابله با تحول و پيشرفت تکنولوژي موشکي ايران نيز در سال هاي اخير افزايش يافته است .
(2015), “the Iran Nuclear Agreement and Iranian Missile Developments”, Center for Strategic & International Studies, (observed: 22,11,2015),at: http:// csis.