خلاصة:
یکی از مسائل تکنولوژی، بحث جهت داری آن است که این موضوع همواره دارای موافقان و مخالفانی بوده است. برخی تکنولوژی را جهت دار و برخی قائل به خنثایی تکنولوژی هستند. آنها تکنولوژی را صرفا ابزاری میدانند که جهت آن توسط کاربران تعیین میشود. بر اساس این مقاله، تکنولوژی از جنبههای مختلف جهت دار است که برخی از این جنبهها عبارتند از: جهت داری به لحاظ مبادی، جهت داری به لحاظ کاربرد، جهت داری به لحاظ لوازم و اقتضائات، جهت داری به لحاظ بستر و زمینه، جهت داری به لحاظ شکلگیری «کل مجموعی سیستماتیک»، جهت داری به لحاظ «اثر تکوینی صنایع»، جهت داری به لحاظ آثار و نتایج. از این رو جهت داری تکنولوژی مستلزم «ذات پنداری» تکنولوژی نیست، بلکه مقصود از جهت داری مقارنت اکثری این اوصاف و خصایص برای تکنولوژی در مواجهه با اراده نوع انسانها است.
One of the issues concerning technology is the orientation discussion. This issue has always had Proponents and opponents. Some see technology as directional and some know technology being neutral. The neutralists view technology as merely a user-defined tool. In this study, based on a orientational interpretation. According to this study, technology is oriented in different manners. Some of these aspects as follows: orientation in terms of fundamentals, orientation in terms of frameworks, orientation in terms of application, orientation in terms of supplies, orientation in terms of requirements, orientation in terms of context and subtext, orientation in terms of the all–collectinely of the systematics, orientation in terms of the genuine effects of the technology, and orientation in terms of results. According to this approach, the orientation of technology does not essential to the nature of technology, but the purpose of this orientation is among the majority of these technological attributes and characteristics in human will.
ملخص الجهاز:
غرب شناسی بنیادی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی دوفصل نامۀ علمی (مقالۀ علمی ـ پژوهشی)، سال دهم ، شمارة دوم ، پاییز و زمستان ١٣٩٨، ١٢٥-١٤١ صورت بندی مسئلۀ جهت داری تکنولوژی احمد شه گلی * چکیده یکی از مسائل تکنولوژی، بحـث جهـت داری آن اسـت کـه ایـن موضـوع همـواره دارای موافقان و مخالفانی بوده است .
بر اساس این مقاله ، تکنولوژی از جنبه های مختلـف جهـت دار اسـت کـه برخی از این جنبه ها عبارتند از: جهت داری به لحاظ مبادی ، جهت داری به لحاظ کـاربرد، جهت داری به لحاظ لوازم و اقتضائات ، جهت داری به لحاظ بستر و زمینه ، جهت داری به لحاظ شکل گیری «کُل مجموعی سیستماتیک »، جهت داری به لحاظ «اثر تکوینی صـنایع »، جهت داری به لحاظ آثار و نتایج .
ایـن سـوال ایجـاد می شود که آیا تکنولوژی جهت دار است ، یا نه ؟ بدین معنـا کـه تکنولـوژی، صـرف نظـر از کاربر دارای لوازم ، اقتضائات و فرهنگ ملازم است به گونه ای که هر کجا حضور پیـدا کنـد، اقتضائات خود را به همراه می آورد یا اینکه تکنولوژی ابزاری خنثی و بیطرف است و ایـن کاربران تکنولوژیاند که جهت خاص ارزشی و فرهنگی به آن تحمیل مـی کننـد؟ در پاسـخ به این سوال دو رویکرد کلی وجود دارد: الف ) طبق برخی از دیدگاه ها تکنولوژی حامل فرهنگ و ارزش خاصی اسـت و هرجـا تکنولوژی حضور پیدا کند، ارزش و فرهنگ خـاص خـود را دیکتـه مـی کنـد.
مهمتـرین بحـث جهت داری تکنولوژی این است که تکنولـوژی مصـنوع اسـت و نسـبت آن در مقایسـه بـا انسان باید لحاظ شود و حقیقت آن نیز بستگی به این نسبت دارد.