خلاصة:
با ظهور و فراگیر شدن رسانههای نوین، مسئله اخبار نادرست بیش از پیش اهمیت یافته است. جوانترها و بهخصوص دانشآموزان، بهواسطه استفاده بیشتر از فضای مجازی در معرض آسیبپذیری بیشتری هستند. هدف این تحقیق بررسی نوع و میزان مصرف و سواد رسانهای خبری دانشآموزان دبیرستانی، و همچنین رفتار مراقبتی والدین آنان است. جامعه آماری دانشآموزان پایه یازدهم شهر تهران است که تعداد 466 نفر از آنان به روش خوشهای انتخاب شدند. دادهها به وسیله پرسشنامه تهیه شده مبتنی بر تحقیق کرافت، اشلی و مکسل و در قالب الگوی سواد رسانهای شناختی جیمز پاتر جمعآوری شد. نتایج نشان داد که سواد رسانهای خبری دانشآموزان در حد متوسط است. میان تنوع و میزان مصرف رسانهای، منطقه آموزشی و شغل والدین با سواد رسانهای دانشآموزان رابطه وجود دارد. اما میان جنسیت و سواد رسانهای خبری رابطه معناداری مشاهده نشد. یافتهها نشان داد که 38 درصد والدین برای مراقبت فرزندان در برابر رسانهها هیچ اقدامی نمیکنند، و عمدهترین فعالیت مابقی صحبت کردن در مورد محتوای رسانه است. در نهایت 57 درصد دانشآموزان درس تفکر و سواد رسانهای پایه دهم را غیرمفید ارزیابی کردند.
With the advent and ubiquity of modern media, the problem of fake news has become increasingly important. Younger people, especially students, are more vulnerable to cyberspace. The purpose of this study is analyzing the type and amount of news consumption and media literacy of high school students as well as their parents' caring behavior. The statistical population was high school students of Tehran from which 466 students were selected by cluster sampling method. The data were collected using a questionnaire based on Craft, Ashley and Maksl Research and James Potter's Cognitive Media Literacy Model. The results have shown that the students' media literacy is moderate. There is a relationship between the diversity and amount of news consumption, educational area and parents' occupations with students' media literacy. But no significant relationship between gender and media literacy has been detected. It has been found that 38% of parents do not do anything for protecting their children against the media, while the rest content themselves with mere talk about it. Finally, 57% of students said that their high school Thought and Media Literacy course was not helpful.
ملخص الجهاز:
رابطه ميان مصرف و سواد رسانه اي خبري دانش آموزان دبيرستاني شهر تهران ناصر اسدي١ تاريخ دريافت : ١٣٩٨/١٠/٠٤ تاريخ پذيرش : ١٣٩٩/٠٣/٢١ چکيده با ظهور و فراگير شــدن رســانه هاي نوين ، مســئله اخبار نادرســت بيش از پيش اهميت يافته اســت .
اين گزارش نشان ميدهد که استفاده جوانان ١٨ تا ٢٤ سال از برنامه هاي خبري از منابع رسانه اي متعددي انجام ميگيرد، به گونه اي که آنان اخبار موردنظر خود را از طريق گوشيهاي هوشمند (٤٥%)، تلويزيون (١٩%)، راديو (١١%)، کامپيوتر (%٥)، و روزنامه ها (٤%) دريافت کرده اند.
١. يشينه پژوهش از ميان پژوهش هاي انجام شده در زمينه مصرف رسانه اي، اغلب به رابطه و تأثير آن بر متغيرهاي ديگري از جمله سبک زندگي (عليخواه و رستمي، ١٣٩٠)، هويت اجتماعي (هرسيج و ديگران ، ١٣٩١)، سرمايه فرهنگي (شهرام نيا و ديگران ، ١٣٩٤)، سرمايه اجتماعي (رياحي، ظهيري و صادقي، ١٣٩٤)، تغيير سبک زندگي (فتحي و جعفري، ١٣٩٦)، هويت ملي جوانان (اکبري، ١٣٩٦) و ...
همچنين چنان که در جدول ٦ مشاهده ميشود، آزمون ضريب همبستگي پيرسون نشان داد که ميان سواد رسانه اي خبري و ميزان مصرف رسانه اي خبري در تلويزيون ، سايت هاي اينترنتي، و شبکه هاي اجتماعي در ميان دانش آموزان رابطه معنادار وجود دارد.
جدول ٩ نشان ميدهد که از ميان ويژگيهاي جمعيت شناختي دانش آموزان تنها منطقه آموزشي و شغل والدين با سواد رسانه اي خبري آنان رابطه وجود دارد.
نتايج تحقيق نشان داد که سواد رسانه اي خبري دانش آموزان با مصرف خبري آنان از تلويزيون ، سايت هاي اينترنتي، و شبکه هاي اجتماعي رابطه دارد.