خلاصة:
محوطههای باستانشناختی بسیار اندکی مربوط به دورهی اشکانی در غرب ایران کاوش شده، بنابراین مجموعهی سفالی با تاریخگذاری مطمئن اشکانی در این ناحیه معرفی نشده است. به همین دلیل شناسایی محوطههای اشکانی غرب ایران مشکل است. بدین ترتیب مجموعه سفال تاریخگذاری شدهی دقیق از این دوره برای درک دورهی اشکانی این منطقه لازم است. یکی از مهمترین محوطههای اشکانی غرب ایران که اخیراً کاوش شده قلعه یزدگرد است. مجموعهی قلعه یزدگرد با وسعت حدود چهل کیلومتر مربع در غرب استان کرمانشاه قرار دارد. هدف از این پژوهش پرداختن به این مسأله و معرفی سفال اشکانی غرب ایران براساس سفالهای به دست آمده از کاوش این محوطه است. با توجه به موقعیت استراتژیکی خاص این مجموعه که مشرف برمسیر موسوم به جادهی ابریشم است شناخت و معرفی یافتههای فرهنگی آن میتواند ما را در درک بهتر وضعیت فرهنگی این حوزه و غرب زاگرس مرکزی یاری دهد. بر اساس کاوشهای انجام گرفته و سفال به دست آمده از این کاوشها، به همراه دیگر یافتهها از جمله سکه، به نظر میرسد این محوطه مربوط به اواخر دورهی اشکانی است. از گونههای سفالی به دست آمده میتوان به گونههای لعابدار، کلینکی و ساده اشاره کرد. شکل بیشتر این سفالها را انواع بشقابها، کاسهها، تغارها، کوزهها و خمرهها تشکیل میدهد. مطالعهی سفالهای به دست آمده از کاوش نشان میدهد که بیشتر سفالهای محوطه در محل ساخته شدهاند ولی شماری از سفالها نیز احتمالاً مربوط به دیگر نقاط و نشاندهندهی ارتباط فرهنگی و تجاری بین این محوطه با محوطههای همزمان خود است. برای مثال گونهی لعابدار اشکانی قلعه یزدگرد شباهت زیادی با گونه لعابدار محوطههای خوزستان و جنوب بینالنهرین دارد. سفال کلینکی آن نیز از نظر ویژگیهای فنی مشابه سفال غرب و شمالغرب ایران است. گونهی ساده نیز شباهتهایی با سفال مناطق غرب، شمال-غرب، تا حدودی با جنوبغرب ایران و جنوب بینالنهرین دارد.