خلاصة:
مُهرها از جمله اشیا باارزشی هستند که سابقه بسیار طولانی دارند. بنا بر شواهد باستانشناسی قدمت این شیئی به هزاره ششم قبل از میلاد بازمیگردد. چنانکه اسناد و مدارک شهادت میدهند، این شیئی در طول ادوار تاریخی تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است، بهطوریکه طرحها، شکلها، رنگها و کتیبههای آن بنا بر شرایط زمانی دشت خوش تغییر شدهاند و هر یک از تعلیقات آن مفاهیم پیچیده و اطلاعات ارزشمندی را در خود کتمان کردهاند که واکاوی آنها میتواند بسیاری از ابهامات موجود در متون تاریخی را تبیین نماید. گفتار حاضر درصد است تا با بررسی یک نمونه از مهرهای نوشتهدار (بنا به ادعای قوچانی یکی از قدیمیترین مهر دورۀ اسلامی) در کاوشهای معبد آناهیتای کنگاور، در سال ۱۳۷۳ به دسـت آمده است، بر اســاس محتوی دادههای آن مورد بررسی و تحلیل قرار دهد و برخی از زوایای و کارکرد این مهر را روشن سازد و اختلافاتی که در میان محققان در انتساب این مهر به هر یک از دورههای تاریخی ایران را تبیین نماید؛ و با این سؤال مهر مکشوفه معبد آناهیتای کنگاور حاوی چه نوع اطلاعاتی است و چرا محققان در مورد این مسئله و انتساب آن به هر یک از ادوار مورد نظرشان با یکدیگر اختلاف و شاخصهای تشخیص آنان چیست و چرایی اختلاف آنان درک درست علائم و نشانههای تشخیص چه میتواند باشد؟ بررسیهای اولیه نشان میدهد این مهر مربوط به یکی از حکمرانان ایرانی است.
Reading Kufic inscriptions is sophisticated, for variations, and because it is without dots. Therefore, caused to biased and fault conclusions. An example is a seal impression that recovered from excavations of Anahita Temple of Kangavar at 1373. Illogically, Ghuchani claims it as the oldest Islamic inscribed from a Sassanid governor, known as "Khosrow Shinom", who ruled Hamadan region and western Iran. However, recent peripheral accurate studies including style, type, decoration, and other Sassanid seals and inscriptions indicate inaccuracy of two last words, which Ghuchani claims as "Khosrow Asham" (the same Khosrow Shinom). The first word could be read variously, however, the second is "Allah", not Asham, Hasan seems more logical. Therefore, both appear as Hassan Allah. Considering type of inscription, characteristics, it dates to 3rd AH century to Ilkhanid periods Reading Kufic inscriptions is sophisticated, for variations, and because it is without dots. Therefore, caused to biased and fault conclusions. An example is a seal impression that recovered from excavations of Anahita Temple of Kangavar at 1373. Illogically, Ghuchani claims it as the oldest Islamic inscribed from a Sassanid governor, known as "Khosrow Shinom", who ruled Hamadan region and western Iran. However, recent peripheral accurate studies including style, type, decoration, and other Sassanid seals and inscriptions indicate inaccuracy of two last words, which Ghuchani claims as "Khosrow Asham" (the same Khosrow Shinom). The first word could be read variously, however, the second is "Allah", not Asham, Hasan seems more logical. Therefore, both appear as Hassan Allah.
ملخص الجهاز:
گفتار حاضر درصد است تا با بررسي يک نمونه از مهرهاي نوشته دار (بنا به ادعاي قوچاني يکي از قديميترين مهر دورة اسلامي) در کاوش هاي معبد آناهيتاي کنگاور، در سال ١٣٧٣ به دسـت آمده است ، بر اســاس محتوي داده هاي آن مورد بررسي و تحليل قرار دهد و برخي از زواياي و کارکرد اين مهر را روشن سازد و اختلافاتي که در ميان محققان در انتساب اين مهر به هر يک از دوره هاي تاريخي ايران را تبيين نمايد؛ و با اين سؤال مهر مکشوفه معبد آناهيتاي کنگاور حاوي چه نوع اطلاعاتي است و چرا محققان در مورد اين مسئله و انتساب آن به هر يک از ادوار مورد نظرشان با يکديگر اختلاف و شاخص هاي تشخيص آنان چيست و چرايي اختلاف آنان درک درست علائم و نشانه هاي تشخيص چه ميتواند باشد؟ بررسي هاي اوليه نشان ميدهد اين مهر مربوط به يکي از حکمرانان ايراني است .
در مورد مهر کشف شده دو فرضيه وجود دارد که يک فرضيه توسط قوچاني طرح شده که با توجه به علائم و نشانه هاي موجود بر روي آن اثبات کرده است که مهر مورداشاره به اوايل دوران اسلامي بازميگردد و حتي با اين اشاره که اين مهر يکي از قديميترين مهرهاي کتيبه دار دورة اسلامي با خط کوفي و متعلق به يک حاکم ساساني است و در کنار آن توحيدي با يک نظر کاملا متفاوت با توجه به داده هاي موجود در مهر آن را به يکي از حکمرانان عصر سلجوقي منتسب ميکند.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) تصوير ٧: کتيبه گچي مسجد نائين (٥٩٩ fig :١٩٧٧ ,Flury) Figure 7 : Naein Mosque of Plaster Inscription, (Flury, 1977: fig 599) ٣- شيوه نگارش کلمه مبارکه «الله » در سطر اول نيز از کوفي تزييني پيشرفته بوده که شباهت بسيار زيادي با نمونه هاي قرن ٣ ه .