خلاصة:
این پژوهش با استفاده از روشهای پیمایشی و اسنادی و با هدف شناسایی و اعتبارسنجی شاخصهای ارزیابی بهرهوری پژوهشی پژوهشگران ایران انجام گرفته است. جامعۀ پژوهش شامل نمونهای 80 نفری از پژوهشگران برتر کشوری در طی دورۀ 2 سالۀ (1389-1390)، از 4 حوزهی موضوعی علوم انسانی، علوم پایه، علوم پزشکی و فنی- مهندسی است. ابزار گردآوری دادهها، یک پرسشنامهی محققساخته، حاوی 47 شاخص ارزیابی بهرهوری پژوهشی پژوهشگران است که برای تأئید روایی آن از روش روایی صوری و برای تأئید پایایی، از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد و ضریب آلفای 96/0 بهدست آمد. پاسخ به سؤالها و آزمودن فرضیههای پژوهش در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام گرفت. در سطح آمار توصیفی از فراوانی، میانگین و انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی از آزمونهای تحلیل واریانس، حداقل اختلاف معنیدار و فریدمن استفاده شد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که برای پژوهشگران حوزهی علومانسانی شاخصهای مربوط به کتاب اهمیت زیادی دارد، درحالیکه برای پژوهشگران علوم پایه و علوم پزشکی، شاخصهای مربوط به مقالههای بینالمللی اهمیت بیشتری دارد و از نظر پژوهشگران فنی-مهندسی شاخصهای مربوط به اختراعات و طرحهای تحقیقاتی نسبت به سایر شاخصها از اعتبار بیشتری در ارزیابی بهرهوری پژوهشی پژوهشگران برخوردار است.
This research aims at identifying and validating of indicators used to evaluate research productivity of Iranian researchers. In order to achieve this aim survey and documentary methods are used. Research society consists of a 80 person sample and members of this sample were selected among top researchers of country during recent years (1389-1390) from 4 subject areas of humanities, medical sciences, technology and engineering and basic sciences. Instrument for collecting data is a questionnaire including 47 items focusing on indicators used to evaluate research productivity of researchers. The Cronbach’s coefficient alpha was applied to confirm it’s variability and coefficient equal to 96% was obtained. In order to confirm its validity, formal validity method was used. Responding to questions and testing research hypotheses was conducted at two levels of descriptive and inferential statistics. At the descriptive statistics level, standard deviation, average and frequency and at the inferential statistic’s level, variance analysis, least significant difference and Friedman tests were used. Results of research show that for researchers of humanities, the indicators related to book have high importance while for researchers of basic and medical sciences, indicators related to article have more importance and from point of view of technology and engineering researchers, indicators related to innovations and research plans in comparison to other indicators are more credit at evaluating research productivity of researchers.
ملخص الجهاز:
يافتـه هـاي پـژوهش نشـان مـي دهـد کـه بـراي پژوهشگران حوزة علوم انساني شاخص هاي مربوط بـه کتـاب اهميـت زيـادي دارد، در حالي که براي پژوهشگران علوم پايه و علوم پزشکي ، شاخص هاي مربوط به مقاله هـاي بين المللي داراي اهميت بيشتري است و از نظر پژوهشگران فني - مهندسي شاخص هاي مربوط به اختراعات و طرح هاي تحقيقاتي نسبت به ساير شاخص ها از اعتبار بيشتري در ارزيابي بهره وري پژوهشي پژوهشگران برخوردار است .
مطـابق نظرهـاي پژوهشـگران حـوزه هـاي موضـوعي مختلـف ، اعتبـار هـر يـک از شاخص هاي ارزيابي بهره وري پژوهشي پژوهشگران کشور چگونه است ؟ براي تعيين اعتبار هر يک از شاخص هاي ارزيـابي بهـره وري پژوهشـي پژوهشـگران ، ميانگين رتبه بندي هر شاخص طبق نظرهاي پژوهشگران حوزه هاي چهارگانۀ علوم انسـاني ، علوم پايه ، علوم پزشکي و فني - مهندسي با استفاده از آزمـون فريـدمن محاسـبه شـده و در جدول ١ نشان داده مي شود تا امکان مقايسۀ اعتبـار هـر شـاخص در حـوزه هـاي موضـوعي مختلف فراهم شود.
نتايج اين پژوهش نشـان داد کـه لازم اسـت در ارزيـابي بهـره وري پژوهشـي ، بـين پژوهشگران علوم انساني و پژوهشگران سه حوزة علوم پايه ، فني - مهندسي و علوم پزشکي و همچنين بين پژوهشـگران فنـي - مهندسـي بـا پژوهشـگران دو حـوزة علـوم پايـه و علـوم پزشکي در خصوص استفاده از شاخص هـاي مربـوط بـه طـرح هـاي تحقيقـاتي در ارزيـابي بهره وري پژوهشي تفاوت قائل شد.