خلاصة:
بکارگیری بیرویه نهادههای تولید به منظور افزایش عملکرد طی دهههای اخیر و در نتیجه تخریب محیطزیست، اهمیت توجه به پایداری کشاورزی و استمرار تولید همراه با حفظ منابع طبیعی را دو چندان کرده است. در این راستا پژوهش حاضر نیز به تحلیل و تبیین عوامل اصلی پایداری کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی با استفاده از تحلیل عاملی میپردازد. دادهها و اطلاعات مورد نیاز مطالعه با مراجعه به مراجع گوناگونی نظیر سازمان جهاد کشاورزی، سازمان آب منطقهای استان آذربایجان شرقی و سالنامههای آماری استان و شهرستانها جمعآوری شد. نتایج مطالعه نشان داد که 5 عامل بقای اجتماعی، حمایتهای زیربنایی، بقای اقتصادی، بقای زیستمحیطی و عملیات کشاورزی پایدار محور که از 16 شاخص تشکیل شدهاند، بیش از 70 درصد واریانس عوامل پایداری کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی را تبیین میکنند. با توجه به نتایج پیشنهاد می-شود با اتخاذ سیاستهایی در جهت بهبود کیفیت زندگی در مناطق روستایی و نیز افزایش امکانات و خدمات روستا نظیر امکانات بهداشتی و آموزشی در جهت بقای اجتماعی پایداری عمل شود. همچنین توصیه میشود خدمات زیربنایی نظیر صنایع تبدیلی کشاورزی، تعاونیهای کشاورزی و امکانات مکانیزاسیون در مناطق روستایی گسترش یابد، زیرا این عوامل میتواند نقش مهمی در کاهش هزینههای تولید و واسطهگری و افزایش ارزش افزوده بخش کشاورزی ایفا کند.
During recent decades, overuse of production inputs in order to improve yield and at result destruction of environment, is doubled the importance of sustainable agriculture and production continuity with conservation of natural resources. In this regard, the current research aims to analyze agricultural and natural resources sustainablity factors in East Azerbaijan province using Factor Analysis. The required data and information have been collected from agriculture and East Azerbaijan regional water authority and statistical yearbook of counties and East Azerbaijan province. The results of study showed that 5 factors, social survival, infrastructure support, economic viability, environmental conservation and sustainable farming operation based promotional support services that will encompass a total of 16 indicators, more than 70 percent of the variance in sustainable agricultural and natural resources of the province East Azerbaijan explain. According to the results, we recommended that policies to improve the quality of life in rural areas and increased amenities and services, such as health care and education in rural areas, to act in the sustainability of social survival. It is also recommended infrastructure services such as agricultural processing industries, agricultural cooperatives and mechanization facilities develope in rural areas, because these factors can play an important role in reducing the cost of intermediation and production and increasing the added value of agricultural sector productions.
ملخص الجهاز:
نتایج بررسـی نشان داد که پنج عامل بقای اجتماعی، حمایت های زیربنایی، بقای اقتصـادی، بقای زیسـت محیطی و عملیات کشـاورزی پایدار محور که از ١٦ شـاخص تشکیل شده اند، بیش از ٧٠ درصـد واریانس عامل های پایداری کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی را تبیین میکنند.
نتایج به دست آمده از تحلیل عاملی نشــان داد که پنج عامل ، بوم شــناختی- زراعی، عملیات زراعی پایدار محور، خدمات حمایتی- ترویجی، وضــعیت اجتماعی- مشــارکتی و عامل اقتصــادی ، بیش از ٧٢ درصــد از واریانس عامل های پایداری نظام کشــت گندم در اســتان فارس را تبیین میکنند.
نتایج نشان داد که پنج عامل حمایت های خدماتی- زیربنایی، عملیات زراعی پایدار محور، اجتماعی- مشـارکتی، بوم شـناختی و اقتصـادی میتوانند بیش از ٥٨ درصد واریانس پایداری نظام کشاورزی را تبیین کنند.
نتایج نشــان داد که مهم ترین عامل های محدودکننده ، نظام مالکیت زمین ، محیط زیسـت و منابع مالی بوده است و توصیه میشود برای بهبود پایداری کشاورزی، بهره وام کشاورزی کاهش یافته و به نهاده های کشاورزی یارانه داده شود.
در این راسـتا هدف این بررسـی تحلیل عامل های پایداری کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی با استفاده از رهیافت تحلیل عاملی است .
در این راســتا این پژوهش نیز به تحلیل و تبیین عامل های اصــلی پایداری کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی با استفاده از تحلیل عاملی میپردازد.
نتایج بررسـی نشان میدهد که پنج عامل بقای اجتماعی، حمایت های زیربنایی، بقای اقتصادی، بقای زیســت محیطی و عملیات کشــاورزی پایدار محور بیش از ٧٠ درصــد واریانس عامل های پایداری کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی را تبیین میکنند.
(2013) Assessing the factors affecting sustainable management of agricultural water resources.