خلاصة:
تئوریهای یکپارچگی اقتصادی معمولا بر وابستگی متقابل کشورها در تجارت تاکید دارند. با این حال با توجه به وابستگی کشورهای در حال توسعه به روابط اقتصادی با دیگر مناطق، بررسی سیستم جهانی تجارت به عنوان یک شبکه پیچیده تجاری ضروری به نظر میرسد. این مساله بخصوص در مورد ایران و در دوران تحریمهای بینالمللی از اهمیت ویژهای برخوردار است. تحلیل شبکه قادر به نشان دادن موقعیت و جایگاه کشورها در شبکه بینالمللی تجارت (WTN) است.
این مقاله از شاخصهای وزندار تحلیل شبکه نظیر گره درجه، گره شدت و شاخصهای روابط تجاری مرتبه بالاتر در تعاملات بینالمللی نظیر شاخص خوشهبندی و مرکزیت برای بررسی الگوی تجاری ایران و شرکای عمده آن در آسیای غربی استفاده میکند.
نتایج این مطالعه نشان داد از سال 2010 تا 2019 کشورهای منتخب غرب آسیا، افزایش بیشتری در تعداد شرکای تجاری و حجم تجارت انجام شده، داشتهاند. براساس شاخص مرکزیت مشخص شد که در بین کشورهای مورد مطالعه تنها کشور امارات در تمامی سالها در هسته شبکه تجارت جهانی قرار گرفته است، کویت در حاشیه سوم و سایر کشورها و ایران بیرون از حاشیه شبکه تجارت جهانی جای گرفتهاند.
Economic integration theories usually emphasize the interdependence of countries in the trade. However, due to the dependence of developing countries on economic relations with other regions, review the WTN system as a complex network seem necessary.Network analysis can show the status of countries in the international trade network.This paper exploits recently-developed indicators based on network analysis to investigatethe pattern of international trade pattern followed by Iran and its western Asian partner.The results of this study showed that west Asian countries, have had a greater increase in the number (and volume), of trade partners. Based on the centrality, it was found that only Emirates has been at the core of global trade network. Kuwait is in the inner-periphery and other countries andIran have also taken place outside of the global trade network
ملخص الجهاز:
اين مقاله از شاخص هاي وزن دار تحليل شبکه نظير گره درجه ، گره شدت و شاخص هاي روابط تجاري مرتبه بالاتر در تعاملات بين المللي نظير شاخص خوشه بندي و مرکزيت براي بررسي الگوي تجاري ايران و شرکاي عمده آن در آسياي غربي استفاده ميکند.
تحليل شبکه قادر است روابط تجاري مرتبه بالاتري (واسطه گري در بخش تجارت ) را در تعاملات بين المللي 1 Snyder & Kick 2 Smith & White 3 Kim & Shin 4 Fagiolo 5 Kali & Reyes شناسايي کند و بنابراين تصوير عميق تري از مراحل ادغام را نشان ميدهد.
بدين منظور از آمار تجاري ٥٩ کشور دنيا که حدود ٩٧% توليد جهاني را طي ٢٠٠٤-١٩٦٧ داشته اند، استفاده کرده و به اين نتيجه رسيده اند که ميزان ادغام هاي اقتصادي بين المللي محاسبه شده با استفاده از شاخص هاي تحليل شبکه به مراتب بيشتر از ميزان آن براساس شاخص هاي سنتي (نظير بازبودن تجاري) است .
3 Orefice & Rocha 4 Benedictis et al.
کندوگان ٢ (٢٠١٨) براساس محاسبه شاخص هاي شبکه تجارت بين المللي نشان داده است که ضريب خوشه بندي براي کشورهاي کوچک توسعه يافته مقادير بزرگتري دارد.
رفعت ٢ (١٣٩٧)، به بررسي روابط چندجانبه تجاري ايران با مهم ترين شرکاي تجاري در آسيا با استفاده از تحليل شبکه تجاري پرداخته است و نتايج اين مطالعه نشان داده که کشورهاي شرق آسيا، افزايش بيشتري در تعداد شرکاي تجاري نسبت به کشورهاي غرب آسيا داشته اند.