خلاصة:
موضوع نما و مولفههای زیباییشناسی به جهت رابطه تنگاتنگ طراحی معماری با ادراک مخاطبان، واجد ابعاد گسترده و پراهمیتی است و به عنوان محرکی برای شناخت سلیقه مردم از مولفههای بصری معماری شناخته میشود. هدف این پژوهش تبیین الگوهای زیباییشناسی به کار رفته در طرح نماهای ساختمانهای شاخص اداری شهر تهران بین سالهای 1340 تا 1390 است. نوآوری پژوهش در پر کردن خلا موجود در زمینهشناسایی مولفههای زیبایی شناسی نماهای بناهای اداری و نیز تحولات پیشآمده در نماهای معماری اداری از 50 سال گذشته تاکنون میباشد. روش تحقیق این پژوهش ازل حاظ هدف، از نوع کاربردی و توسعهای و روش انجام پژوهش، توصیفی تحلیلی است و بر اساس ماهیت دادهها از نوع کمی-کیفی است. نمونههای این پژوهش بر اساس 9 ساختمان اداری پیش ازانقلاب و 10 ساختمان اداری پس ازانقلاب انتخاب شدهاند. نماها بر اساس سه بعد فرهنگی، اقتصادی و فناوری مورد تحلیل محتوای کیفی قرار گرفتند. همچنین معیارها بر اساس ابعاد کمی، کیفی شناسایی شدند و بر اساس مصاحبه نیمه ساختاریافته مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج نشان دهنده آن است ک متغیر بعد فرهنگی با (329/0=Beta) با ضریب معنیداری (036/0=sig) قویترین پیشبینیکننده مقوله زیباییشناختی ابنیهها میباشد و متغیر بعد اقتصادی (271/0=Beta) با ضریب معنیداری (000/0=sig) و در رتبه دوم، قدرت پیشبینی را در مدل دارا است و در رتبه سوم، متغیر بعد فناوری (149/0=Beta) با ضریب معنیداری (000/0=sig) میباشد.
The subject of facade and aesthetic components due to the close relationship between
architectural design and audience perception, has wide and important dimensions and is
known as a stimulus for understanding people's tastes of the visual components of
architecture. The purpose of this study is to explain the aesthetic patterns used in the design of
facades of office buildings in Tehran between 1340 and 1390.The research innovation is in
filling the existing gap in identifying the aesthetic components of office building facades and
also the developments in office architectural facades from the last 50 years until now. The
research method of this research is applied and developmental from the beginning and the
research method is descriptive-analytical and based on the nature of the data is quantitativequalitative.
The samples of this research have been selected based on 9 pre-revolutionary
office buildings and 10 post-revolutionary office buildings. Views were analyzed on the basis
of cultural, economic and technological dimensions of qualitative content. The criteria were
also identified based on quantitative and qualitative dimensions and were assessed based on
semi-structured interviews. The results show that the cultural dimension variable with (Beta =
0.329) with significance coefficient (sig = 0.036) is the strongest predictor of the aesthetic
category of buildings. And the economic dimension variable (Beta = 0.271) with a significant
coefficient (sig = 0.000) and in the second place, has the power of prediction in the model and
in the third place, the technology dimension variable (Beta = 0.149) with the significance
coefficient is (sig = 0.000).
ملخص الجهاز:
پرسش اساسي پژوهش عبارت است از اين که اصول و معيارهـاي زيبـايي شناسـانه بـه کار رفته در نماهاي شاخص اداري تهران بين سالهاي ١٣٤٠ تا ١٣٩٠ از ديـد طراحـان چـه بـوده و مخـاطبين عـادي چگونه قضاوت کرده اند؟ رويکرد مفهومي و نظري تعاريف زيبايي شناسي، برمبناي تحليل و بررسي رابطه متقابل انسان و محيط استوار است ، در نتيجه شـناخت مولفـه هاي زيبايي شناسي نما در جهت آسيب شناسي و تحليل نماهاي معماري ايران گامي مـوثر در ارتقـا ادراک مخاطـب مي باشد و با انجام مطالعات بر ساختمان هاي موجود مي توان به ارائه راهکارهـاي مناسـبي بـراي سـاماندهي نمـاي 1 Aesthetic judgement and visual impact of architectural forms: a study of library buildings ٤٥٢ بناهاي شاخص اداري رسيد.
جدول ٢: مولفه هاي ابعاد فرهنگي، اقتصادي، فناوري احصاء شده در نماهاي تجاري محور فرهنگي فرم و شيوه طراحي هويت و خوانايي (با غلبه بعد کمي زيبايي شناسي) (با غلبه بعد کيفي زيبايي شناسي-حسي) وکارکتر محور اقتصادي محور فناوري عمدتا با غلبه بعد کمي عمدتا با غلبه بعد کمي ساخت مصالح Source: Research Findings, 2020 يافته هاي پژوهش از آن جايي در تهران از سالهاي ١٣٤٠-١٣٩٠ ساختمانهاي اداري زيادي ساخته شده است براي رسـيدن بـه هـدف اساسي پژوهش که عبارت است از تبيين ومشخص نمودن چگونگي تغيير عناصر و مولفه هاي زيبايي شناسـي نمـاي بناهاي شاخص اداري شهر نوزده مجموعه اداري مطرح بر اساس نظر نخبگان به طور هدفمند در نظر گرفته شد.