خلاصة:
در طول تاریخ ایران، اقلیتهای مذهبی به دلیل ماهیت کمی جامعهشان، همواره نسبت به فرهنگ قومی و عرفی و نیز پوشش و زبان خود به مثابه عناصر هویتیشان حساس و سختگیر بودهاند. یکی از اقلیتهای مهم در ایران که همواره در طول تاریخ پرفراز و نشیب ایران، نسبت به فرهنگ و رسم و رسوم خویش پایبند بودهاند، زردشتیان بودهاند. پوشاک و لباسهای این اقلیت مذهبی، در دوران مختلف تغییر چندانی نکرد. تنها در اواخر دوران قاجار بود که با ورود فرهنگ غربی فرهنگ پوششی ایرانیان به ویژه زردشتیان دچار دگرگونی شد. با این وجود زنان و مردان زردشتی ساکن در شهرهای دور از مرکز مانند یزد و کرمان، کاملاً به لباس سنتی خود وفادار مانده بودند. به واسطه آنکه در دوره قاجاریه، روند غربیشدگی جامعه به صورت بطئی بود، تغییرات در پوشش مردمان زردشتی، به صورت آهسته صورت گرفت. اما با ورود جامعه به عصر پهلوی، تغییرات البسه شتاب بیشتری به خود گرفت. باری هدف اصلی تحقیق حاضر که بر اساس روش توصیفی-تحلیلی صورت گرفته است، تلاش دارد تا پوشاک زردشتیان را در دوران قاجاریه به ویژه اواخر عصر قاجاریه و نحوه دگردیسی پوشاک زنان و مردان زردشتی در تهران و حفظ برخی از شمایلها و نمادهای سنتی البسه در شهرهایی چون یزد و کرمان، مورد بررسی قرار دهد. در اواخر دوران قاجاریه لباس زردشتیان تهران نیز به دلیل حضور در پایتخت، تغییرات گستردهای به خود دید. برای نمونه استفاده از پیراهن و کفش چرمی معمول گشت و زنان زردشتی نیز در برخی از محلههای تهران به شیوه زنان دیگر پایتختنشین، لباس میپوشیدند و تنها در مراسمهای سنتی و جشنهای باستانیشان از لباسهای سنتیشان استفاده میکردند. در واقع میتوان گفت که زردشتیهای ساکن شهرهای کرمان و یزد، بیشتر از لباسهای سنتی خود استفاده میکردند ولی در شهری چون تهران، عناصر تمایزبخش هویتی کم کم رنگ باخت و زنان و مردان به شکل در سطح جامعه حضور به هم میرساندند.