خلاصة:
ماه محرم، ماه عزاداری امام سوم شیعیان است و آیین های ویژه سوگواری در پاسداشت حرمت خون
حسین بن علی)ع( به طور معمول در روز عاشورا برگزار می شود. در شهرستان جاجرم خراسان
شمالی نیز سوگواری ماه محرم و عزاداری حضرت سیدالشهدا )ع( سابقه دیرینه ای دارد و آیین ها و
است، در » نخل گردانی « مناسک ویژه ای، به خصوص در روز عاشورا برگزار می شود که مهم ترین آنها
پرداخته شده » نخل گردانی « مقاله حاضر که مطالعه ای میدانی است و دو بخش اصلی دارد، به بررسی
است. بخش اول با تکیه بر تجربه زیسته یکی از نویسندگان مقاله و نیز مشاهده دقیق و مصاحبه با
افراد شرکت کننده، به تشریح دقیق جزییات مربوط به چگونگی اجرای این مراسم اختصاص یافته و
اهمیت و جایگاه نخل برداری و نخل گردانی، تاریخچه و چگونگی و کیفیت اجرای مراسم نخل گردانی
در روز عاشورا، به همراه و جزییات اجرای مراسم مانند ویژگی ها و مشخصات اجراکنندگان، نظم
حاکم بر اجرا، نحوه تزیین و آرایش نخل و نیز نحوه گرداندن آن در سطح شهر به دقت توصیف شده
است. سپس، ضمن مصاحبه با مجریان و با تکیه بر رویکرد نظری کلیفورد گیرتز، به تفس یر مراسم
نخل گردانی شهر جاجرم؛ از جمله تفسیر چرایی چرخش آن ، تعداد گرداندن آن، تفسیر نخل گردانی و
تفاوت آن از نگاه بینندگان و اجراکنندگان پرداخته شده است
ملخص الجهاز:
بررسي مردم شناختي آيين نخل گرداني در جاجرم خراسان شمالي (تاريخ دريافت : ١٣٩٩/٥/١٧، تاريخ پذيرش : ١٣٩٩/١٠/٢) 1 فريبا ميراسکندري 2 رضوان يزداني چکيده ماه محرم ، ماه عزاداري امام سوم شيعيان است و آيين هاي ويژه سوگواري در پاسداشت حرمت خون حسين بن علي(ع ) به طور معمول در روز عاشورا برگزار ميشـود.
بخش اول با تکيه بر تجربه زيسته يکي از نويسندگان مقاله و نيز مشاهده دقيـق و مصـاحبه بـا افراد شرکت کننده ، به تشريح دقيق جزييات مربوط به چگونگي اجراي اين مراسم اختصاص يافتـه و اهميت و جايگاه نخل برداري و نخل گرداني، تاريخچه و چگونگي و کيفيت اجراي مراسم نخل گرداني در روز عاشورا، به همراه و جزييات اجراي مراسم مانند ويژگيها و مشخصـات اجراکننـدگان ، نظـم حاکم بر اجرا، نحوه تزيين و آرايش نخل و نيز نحوه گرداندن آن در سطح شهر به دقت توصيف شده است .
مکتب اشاعه گرايي: «پيروان مکتب اشاعه امريکـا و در راس آنـان بـوآس ، بـر ايـن عقيده اند که قسمت هاي مختلف يک فرهنگ برگرفتـه شـده و ترکيبـي از فرهنـگ هـاي ديگر است و روابط مستحکم و متقابلي با يکديگر دارند» (قرايي مقدم ، ١٣٩٧: ١٧٥) بـا اين رويکرد مي توان ضمن نگاهي به تاريخچـه نخـل گردانـي در جـاجرم و تغييـرات و دگرگونيهاي آن در طول ساليان ، به وام گيري و يا تأثير متقابل مراسم نخل گرداني سـاير شهرها پي برد.