خلاصة:
درک ماهیت جامعه ای تاریخی و چرایی رفتارها، هنجارها و علت برخی رخدادها تنها با مطالعة اندیشه و فرهنگ سیاسی آن جوامع امکانپذیر است. از این رو تحقیق و تفحص در این‌باره می تواند زوایای تاریک یک دوره تاریخی را روشنی بخشد. در مقابل نقد بیطرفانه و علمی این آثار سبب غنای علمی و آموزشی شده و بر کارآیی، سودمندی و امتیازات آنها می‌افزاید. بر این اساس سعی گردید، یکی از آثار تازه نشر یافته دربارة «اندیشه سیاسی در ایران باستان» (به قلم: احمدوند و اسلامی) مورد مطالعه و واکاوی قرار گیرد تا اهمیت و اعتبار و البته برخی کاستی ها و نواقص شکلی و محتوایی آن، به امید ارائة بهتر آن در چاپهای بعدی، مشخص گردد. بر این اساس با وجود نقاط قوتی که تالیف پیش رو از آن برخوردار است، انتقادهای مهم را نیز در شکل و محتوا داراست؛ که از این بین شمارند؛ فقدان نتیجه گیری در پایان مطالب، برخی مشکلات مهم در تعمیم اندیشة سیاسی حاکم در یک دوران به کلِ دوران باستان، وجود تناقضات اساسی در بخشهای مختلف کتاب و برخی اشکالات محتوایی که در نتیجة عدم بهره بری از منابع مهم(به طور جامع) و همچنین عدم بررسی اعتبار منابع و مآخذ پدید آمده است.
Researchers consider political thought as a reflection of political phenomena, which, of course, has come into being in a civilized and political society with a government structure. Each political society, based on the distinct structure that exists in the understanding and culture of its inhabitants, is distinct from other societies and has a particular attitude and mindset. Therefore, understanding the nature of the historical society and people’s behaviors and practices, as well as the causes of certain events, is possible only by studying the thought and political culture of those societies. Thus, the research can clarify the dark angles of a historical period and contribute to the richness of the audience's historical understanding. Also, the impartial and scientific critique of these works contributes to the scientific and educational richness and adds to their efficiency, usefulness, and privileges. Accordingly, in this article, one of the newly published works on “Political Thought in Ancient Iran” was covered to study the importance and credibility and, of course, some of its shortcomings and defects in the form and content. There is a hope of better presentation in the subsequent printing.
ملخص الجهاز:
بر این اساس با وجود نقاط قوتی که تـالیف پـیش رو از آن برخـوردار اسـت ، انتقادهای مهم را نیز در شکل و محتوا داراست ؛ که از این بین شمارند؛ فقدان نتیجـه گیـری در پایان مطالب ، برخی مشکلات مهم در تعمـیم اندیشـۀ سیاسـی حـاکم در یـک دوران بـه کـلِ دوران باستان ، وجود تناقضات اساسی در بخشهای مختلف کتاب و برخی اشـکالات محتـوایی که در نتیجۀ عدم بهره بری از منابع مهم (به طور جامع ) و همچنین عدم بررسـی اعتبـار منـابع و مآخذ پدید آمده است .
توضیح آنکه پژوهشگرانی همچـون حمیـد عنایـت در کتاب ؛ نهادها و اندیشه های سیاسی در ایران و اسـلام ، (١٣٧٨) دوران ایـران اسـلامی را بـا توجه به میراثی که این اندیشه ها از عصر باستانی ایران دریافت داشته اند، مورد برسـی قـرار داده است و البته در دوران باستانی از مفاهیمی همچون فئودالیسم و جامعـۀ طبقـاتی سـخن به میان می آورد که حتی ذکر آنها در ایران دوران باستان مناقشه برانگیـز اسـت .
پژوهشهای دیگـری بـا عنـوان «اندیشه های سیاسی در اسلام و ایران » (قادری، ١٣٧٩) و «نظام سیاسی و دولـت در اسـلام » (فیرحی، ١٣٨٣) کـه دربردارنـدٔە آمـوزه هـای فقهـی-کلامـی و مکاتـب فکـری و سیاسـی دوران اسلامی است و همچنـین «مبـانی حکومـت و سـاخت قـدرت در ایـران » (عیوضـی، ١٣٨٩) هر چند درصدد رفع ابهام ماهیت اندیشۀ سیاسی و مبانی قدرت و حکومت هسـتند، اما تماماً به دوران اسلامی و بدون پیوند دادن آن به دوران باستان به ارائۀ مطالبی پرداخته انـد و هنوز فهم کلی از اندیشۀ سیاسی رایج در ایران باستان در هالـه ای از ابهـام قـرار داشـته و خلاءیی در پژوهشهای تاریخی و علوم سیاسی دنیای معاصر است .
(
, 
, 
)
