خلاصة:
فرهنگ غالب ازدواج در جامعه ما و بسیاری از جوامع، ازدواج دائم است. اما تجربیات نشان می دهد که
در جهان معاصر و مدرن، ازدواج دائم دارای ایراداتی است که زندگی را برای زوجین مشکل می کند.
تغییر احساسات در طول زندگی، نقض حریم خصوصی، عدم امکان شناخت کامل قبل از ازدواج، وجود
سنت های دست و پاگیر و کسالت و روزمرگی از جمله این ایرادات و مشکلات هستند. در مقابل،
بسیاری از افراد بر ازدواج موقت نیز ایراداتی وارد می کنند که چنین ازدواجی نوعی تنوع طلبی و لوت
جویی است. اما به نظر می رسد نکاح موقت امتیازاتی از ابعاد مختلف دارد که موجب می شود سخن
از جایگزینی آن به جای نکاح دائم پیش آید. پیشگیری از جرایم جنسی، وجود حقوق و تکالیف برای
زوجین، فرصت شناخت و عدم وجود طلاق از جمله این امتیازات هستند. این مقاله با بررسی ایرادات
و امتیازات هردو نوع نکاح، به این نتیجه می رسد که بهتر است در جهان معاصر بر نکاح موقت نیز در
کنار نکاح دائم توجه و تمرکز بیشتری شود و جوانان به این نوع نکاح بیشتر تشویق شوند.
ملخص الجهاز:
نخست نگاهي به ايرادات وارده بر نکاح دائم نموده و سپس وارد ايرادات و امتيازات نکاح موقت مي شويم و از نظرات برخي فيلسوفان غربي (برتراند راسل و آرتور شوپنهاور) نيز در اين راستا استفاده خواهيم نمود تا مشخص شود آيا چنين ازدواجي در جهان مدرن مي تواند جايگزين ازدواج دائم شود يا خير.
بدين ترتيب ملکيان بر اين نکته تاکيد دارد که انسان موجودي است احساسي و عاطفي و در ازدواج دائم هم احساس و عاطفه معمولا حرف اول را مي زند اما احساس و عاطفه انسان ها از منظر روان شناختي ثابت نيست و در گذر زمان ممکن است دستخوش تغييراتي شود.
يعني از مرحله خواستگاري ١ که پسر عرفا به تنهايي نمي تواند به خواستگاري برود و حتما بايد خانواده خود را همراه خود ببرد، در مراحل تصميم گيري درباره مهريه و ساير شروط ضمن عقد نکاح ، در زندگي مشترک و در مرحله طلاق نيز تقريبا خانواده هاي زوجين و خويشاوندان دور و نزديک آنها ممکن است مداخله کنند.
اما عرف جامعه ايران معمولا اين معناي قانوني نامزدي را درنظر نمي گيرد و نامزدي را همان نکاح تلقي مي کند يعني طرفين با همديگر عقد نکاح موقت يا دائم انعقاد مي کنند و لذا همسر قانوني همديگر مي شوند.
حال چنين افرادي بايد تا پايان عمر سرکوب شوند؟ مرکز پژوهشهاي مجلس شوراي اسلامي ايران در سال هاي ١٣٩٣ و ١٣٩٦ طي گزارش هايي اعلام کرد روابط جنسي نامشروع در حد نگران کننده اي افزايش يافته و يکي از راه حل هاي اساسي ازدواج موقت است (وبسايت آفتاب نيوز).