خلاصة:
هدف پژوهش، طراحی، ساخت و اعتباریابی پرسش‌نامه اولیه سنجش مؤلفه‌های روا‌ن‌شناختی مبلّغ موفق از منظر قرآن و روایات بود. بدین‌منظور، از دو شیوه توصیفی و پیمایشی استفاده شد. محقق به‌منظور جمع‌آوری آموزه‌های دین اسلام، با استفاده از روش توصیفی به تبیین ویژگی‌های روا‌ن‌شناختی مبلّغ موفق با توجه به سه مؤلفه شناختی، عاطفی و رفتاری پرداخت و برای ارزیابی و اعتبار پرسش‌نامه، روش پیمایشی را در نمونه‌ای 54 نفری از مبلّغین مراکز تبلیغی شهر مقدس قم به‌کار گرفت. نمونه مورد پژوهش، از میان جامعه مذکور بر اساس نمونه در دسترس، گردآوری شد. در بررسی روایی محتوایی پرسش‌نامه، ضریب کندال 80 گویه باقیمانده، 21/0 با سطح معناداری کمتر از 001/0 بود که نشان دهنده میزان توافق کارشناسان خبره در مورد موافقت گویه‌ها با مستندات اسلامی و نحوه دلالت آن‌هاست. برای بررسی روایی سازه، همبستگی بین گویه‌ها با نمره کل، همبستگی بین مؤلفه‌ها با نمره کل و همبستگی بین مؤلفه‌ها با یکدیگر محاسبه شد و نتایج حاکی از این بود که روایی سازه در حد بالا می‌باشد و مجموع آن‌ها، مؤلفه‌های روا‌ن‌شناختی مبلّغ موفق را اندازه‌گیری می‌کنند. بنابراین محقق در این پژوهش، با استفاده از آیات و روایات اسلامی به تبیین ویژگی‌های روا‌ن‌شناختی مبلّغ موفق پرداخت و با استخراج مؤلفه‌های مرتبط، پرسش‌نامه‌ای 80 سؤالی تدوین نمود که به اندازه‌گیری و سنجش موفقیت مبلّغ می‌پردازد. بر اساس یافته‌های پژوهش، با استفاده از منابع اسلامی، امکان ساخت ابزاری جهت سنجش مؤلفه‌های روا‌ن‌شناختی مبلّغ موفق، وجود داشته و این ابزار از اعتبار و روایی مطلوبی برخوردار است و شرایط علمی یک مقیاس معتبر روا‌ن‌شناختی را داراست.
The purpose of research, design, construction and validation of the initial questionnaire was to assess the psychological components of a successful preacher from the perspective of the Qur'an and hadiths. For this purpose, two descriptive and survey methods were used. In order to collect the teachings of Islam, the researcher used a descriptive method to explain the psychological characteristics of a successful preacher with regard to three components: cognitive, emotional and behavioral components. Then for the validity of the questionnaire he used the survey method in a sample of 54 preachers of the preachment centers of the holy city of Qom. The study sample was collected from the mentioned community based on the available sample. In examining the content validity of the questionnaire, Kendall coefficient of the remaining 80 items was 0.21 with a significance level of 0.000, which indicates the degree of agreement of experts on the agreement of items with Islamic documents and the way of their implication. To evaluate the validity and justifiability of the structure, the correlation between the items with the total score, the correlation between the components with the total score and the correlation between the components with each other were calculated, and the results showed that the validity of the structure is high and all of them measure the psychological components of the successful preacher. Therefore, in this study, the researcher used Islamic verses and hadiths to explain the psychological characteristics of a successful preacher and by extracting related components, developed a questionnaire of 80 questions that measures and essays the success of the preacher. Based on the research findings, using Islamic sources, it is possible to build a tool to measure the psychological components of a successful preacher, and this tool has good validity and justifiability and has a valid psychological scale of scientific conditions.
ملخص الجهاز:
محقق به‌منظور جمع‌آوری آموزه‌های دین اسلام، با استفاده از روش توصیفی به تبیین ویژگی‌های روا‌ن‌شناختی مبلّغ موفق با توجه به سه مؤلفه شناختی، عاطفی و رفتاری پرداخت و برای ارزیابی و اعتبار پرسش‌نامه، روش پیمایشی را در نمونه‌ای 54 نفری از مبلّغین مراکز تبلیغی شهر مقدس قم به‌کار گرفت.
بر اساس یافته‌های پژوهش، با استفاده از منابع اسلامی، امکان ساخت ابزاری جهت سنجش مؤلفه‌های روا‌ن‌شناختی مبلّغ موفق، وجود داشته و این ابزار از اعتبار و روایی مطلوبی برخوردار است و شرایط علمی یک مقیاس معتبر روا‌ن‌شناختی را داراست.
برخی از پژوهش‌ها نیز مانند (فضل الله، ترجمه بهشتی،1367)، (قرائتی، 1372)، (محمدی ری‌شهری،1382)، (کاویانی، 1389)، به تمام ابعاد تبلیغ اشاره کرده‌اند؛ ولی نقص موجود در این پژوهش‌های ارزشمند را می‌توان این دانست که در این پژوهش‌ها، به روش سنجش ویژگی‌های لازم برای مبلغین اشاره‌ای نشده است و صرفاً به بایدها و نبایدهای تبلیغی از منظر آیات و روایات پرداخته شده است.
برای اجرای این پژوهش و دست‌یابی به هدف‌های آن، دو مرحله مستقل ولی مرتبط با یکدیگر به شرح ذیل به اجرا درآمد: الف) تحلیل کیفی: در این مرحله بر مبنای روش‌های متداول در پژوهش‌های کیفی، ویژگی‌های روا‌ن‌شناختی مبلّغ موفق، بر اساس آیات و روایات معتبر شیعی مورد بررسی و تحلیل محتوا قرار گرفت.
روش گردآوری داده‌ها با توجه به این‌که انجام پژوهش حاضر با هدف «بررسی میزان روایی و اعتبار پرسش‌نامه اولیه سنجش مؤلفه‌های روا‌ن‌شناختی مبلّغ موفق بر اساس منابع اسلامی» و «تهیه پرسش‌نامه اولیه و اجرای تجربی و تعیین ویژگی‌های روان‌سنجی آن» بود، روش گردآوری داده‌ها به شرح ذیل است: الف) بررسی و مطالعه آیات و روایات 1.
(
, 
, 
)
