تحلیل شاخص‌های مسکن سالم در شهر مشهد مقالة

مؤلف: حاتمی نژاد، حجت ؛ عطاران ثانی، فاطمه ؛

مطالعات طراحی شهری و پژوهش‌های شهری تابستان 1400، سال چهارم - شماره 2(جلد دوم) (‎18 صفحة - من 48 إلی 65 )

الکلمات المفتاحية: شهر مشهد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی ﺷﻬﺮﻧﺸﯿﻨﯽ ﺳﺮﭘﻨﺎه ﻣﺴﮑﻦ ﺳﺎﻟﻢ

خلاصة:

ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﺴﮑﻦ، اﻣﺮوزه ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺳﺮﭘﻨﺎه، ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻫﻮﯾﺖ، اﻣﻨﯿﺖ و ﻣﻨﺒﻊ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ در ﺑﯿﻦ ﺳﺎﮐﻨﺎن ﯾﮏ ﺷﻬﺮ ﻣﻄﺮح اﺳﺖ. ﻧﺒﻮد ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮐﺎﻓﯽ، ﺿﻌﻒ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻗﺘﺼﺎدی، ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی ﺟﺎﻣﻊ ﻣﺴﮑﻦ و ﺳﺎﯾﺮ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در زﯾﺮﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی وﺟﻮد دارد از ﯾﮑﺴﻮ و اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷﻬﺮﻧﺸﯿﻦ از ﺳﻮﯾﯽ دﯾﮕﺮ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺳﺮﭘﻨﺎه در ﮐﺸﻮرﻫﺎی در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ را ﺑﻪ ﺷﮑﻠﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪه و ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪی درآوردﻫﺎﺳﺖ. ﺑﺮای دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی ﻣﻄﻠﻮب ﻣﺴﮑﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻤﺎم ﺟﻮاﻧﺐ وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﺴﮑﻦ و ﺗﺴﻬﯿﻼت ﻣﺮﺑﻮط را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار داد. ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺗﻄﺒﯿﻖ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﻣﺴﮑﻦ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﻣﺴﮑﻦ ﺳﺎﻟﻢ در ﺟﻬﺖ ﺗﺤﻘﻖ ﺳﮑﻮﻧﺘﮕﺎه ﻣﻄﻠﻮب اﻣﺮی ﻣﻬﻢ در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻄﻠﻮب ﺷﻬﺮی ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽآﯾﺪ. ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ دارای ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و در دﺳﺘﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﮐﺎرﺑﺮدی ﺗﻮﺳﻌﻪ ای ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد. اﻃﻼﻋﺎت ﮔﺮدآوری ﺷﺪه در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ روش اﺳﻨﺎدی-ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ای ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و دادهﻫﺎی ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺮﺷﻤﺎریﻫﺎی ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻧﻔﻮس و ﻣﺴﮑﻦ, دادهﻫﺎی ﻣﺮﮐﺰ آﻣﺎر, آﻣﺎرﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ و ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎی ﻣﮑﺎن ﻣﺮﺟﻊ اﺳﺘﺨﺮاج ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ. ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری, ﻣﺴﺎﮐﻦ و وﺿﻌﯿﺖ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ آن در ﺷﻬﺮ ﻣﺸﻬﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﮐﻪ دارای 3372660 ﻧﻔﺮ ﺟﻤﻌﯿﺖ, 1021068 ﺧﺎﻧﻮار و در ﮐﻞ دارای 1015333 واﺣﺪ ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ؛ در ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ اﺑﺘﺪا ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ ﻣﺴﮑﻦ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﭘﮋوﻫﺶ اﻧﺘﺨﺎب و ﺳﭙﺲ در ﻣﺤﺪوده ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ اﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﻣﺴﮑﻦ ﺳﺎﻟﻢ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ. ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ ﻣﺴﮑﻦ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻮﺟﻮد اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ 9 ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﻤﯽ و 3 ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﯿﻔﯽ ﻣﻮرد ارزﯾﺎﺑﯽ و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ. در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ، ﺳﻌﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﮐﻪ وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﺴﮑﻦ در ﺷﻬﺮ ﻣﺸﻬﺪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ؟" ﭘﺎﺳﺦ داده ﺷﻮد و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ای ﺑﺎ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﻣﺴﮑﻦ ﺳﺎﻟﻢ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ارزﯾﺎﺑﯽ و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ ﻣﺴﮑﻦ, وﺿﻌﯿﺖ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﻣﺴﮑﻦ در ﺷﻬﺮ ﻣﺸﻬﺪ در ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻠﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﻣﺴﮑﻦ ﺳﺎﻟﻢ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد.

ملخص الجهاز:

جامعه آماری, مساکن و وضعیت شاخص های کمی و کیفی آن در شهر مشهد می باشد؛ که دارای 3372660 نفر جمعیت, 1021068 خانوار و در کل دارای 1015333 واحد مسکونی می باشد ؛ در پژوهش حاضر ابتدا شاخص های کمی و کیفی مسکن مورد نظر پژوهش انتخاب و سپس در محدوده مطالعاتی بررسی می شوند و در نهایت این شاخص ها با شاخص های مسکن سالم استاندارد مقایسه می گردند. در دومین اجلاس اسکان بشر (1996) که در استانبول برگزار شد مسکن مناسب چنین تعریف شده است: سر پناه مناسب تنها به معناي وجود یک سقف بالاي سر هر شخص نیست، سرپناه مناسب یعنی آسایش مناسب، امنیت مالکیت، پایداري و دوام سازهاي، روشنایی، تهویه و سیستم گرمایی مناسب، زیر ساخت ها ي اولیه مناسب از قبیل آب رسانی، بهداشت و آموزش، دفع زباله، کیفیت مناسب زیست محیطی، عوامل بهداشتی مناسب، مکان مناسب و قابل دسترسی از نظر کار و تسهیلات اولیه است که همه این موارد باید با توجه به استطاعت مالی مردم تامین شود(شاهیوندی و همکاران؛ 1393:47) امروزه یکی از مهم ترین عوامل تعیین کننده نیاز به مسکن و نوع مسکن الگوی سکونت خانوار است (رضازاده و اوتادی,1387:140). به طور کلی با توجه به تعریف مسکن در ابعاد مختلف, می توان مسکن مناسب و بهینه را چنین تعریف کرد: مسکن مناسب عبارت است از فضای سکونتی مناسبی که آسایش, دسترسی مناسب, امنیت, پایداری و دوام سازه ای, روشناسیی کافی, تهویه و یرساخت های اولیه مناسب ماند آبرسانی, بهداشت و آموزش, محیط زیست سالم, مکان مناسب و دسترس پذیری از نظر کار و تسهیلات اولیه, همچنین زمینه رشد و تقویت روابط بین اعضای خانواده (ارتباط افقی) و روابط همسایگی (ارتباط عمودی) را برای ساکنانش فراهم آورد و مهم تر از همه متناسب با توان مالی خانوار باشد (زیاری و قاسمی قاسموند؛ 200: 1395).

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول