خلاصة:
دو کشور عراق و ایران در طول تاریخ مبارزاتی خود همواره در برابر استبداد داخلی و خارجی ایستادگی کرده‌اند. معروف الرصافی (1875م) شاعر عراقی تبار و فرخی یزدی (1889م) شاعر آزادیخواه ایرانی همواره مردم را به قیام علیه ظلم و استعمار خارجی و دفاع از وطن خود فرا می‌خواندند تا جایی که احساسات وطن‌پرستانه و دعوت به مبارزه با ظلم و بی‌عدالتی به وضوح در دیوان آن‌ها موج می‌زند. این دو شاعر به عنوان نماینده قشر روشنفکر و آزادیخواه جامعه به خوبی از اهداف شوم دشمنان آگاهی داشتند و به دنبال عدم پذیرش ظلم و استبداد خواه در کشور خود و خواه در سایر سرزمین‌ها، در اشعار خود اقدامات تجاوزگران را محکوم و مردم را به قیام علیه آنان فرا خواندند. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه‌ای به رشته تحریر نوشته شده است تا مظاهر مبارزه این دو شاعر علیه ظلم و بی‌عدالتی را با استناد به دیوان‌های شعری آن‌ها تبیین کند.
Iraq and Iran have always stood up to domestic and foreign oppression throughout their history of struggles. Maruf Al-Rusafi (1875) Iraqi poet and Farrokhi Yazdi (1889) Iranian liberalism poet have always called on the people to rise up against foreign oppression and colonialism and defend their homeland to the extent their patriotic sentiments and calls to fight oppression and injustice are clearly appear through their poetries. These two poets, as representatives of the intellectual and liberalism class of society, were well aware of the evil intentions of the enemies and following the rejection of oppression and tyranny in their own country or in other lands, condemned the actions of aggressors in their poems and fated people and called for an uprising against them. The method of the present study is descriptive – analytical and library resources are applied to explain the manifestations of the struggle of these two poets against oppression and injustice by referring to their poetries.
(
, 
, 
)
