خلاصة:
در نظام حقوقی انگلیس نمایندگی به انواع مختلفی تقسیم می شود، که نمایندگی ناشی از وضعیت های
خاص، یکی از آنها است. این نوع نمایندگی ناشی از توافق قبلی بین نماینده و اصیل در خصوص اموری
که توسط نماینده انجام میگیرد نیست، بلکه به موجب دکترین های نظیر نمایندگی ظاهری، نمایندگی
معمولی، نمایندگی ناشی از ضرورت و نمایندگی فرضی، که از انواع نمایندگی غیرتوافقی هستند، آثار
نمایندگی بر اصیل تحمیل می شود، به عبارتی بدون توافق قبلی، رابطه نمایندگی بین اصیل و نماینده به
وجود می آید. این نمایندگی ها در حمایت از شخص با حسن نیت و در نتیجه تامین عدالت نقش اساسی
ایفا میکنند. در نظام حقوقی ایران عنوانی به نام نمایندگی غیرتوافقی یا نمایندگی ناشی از وضعیت های
خاص دیده نمی شود، اما نشانه هایی از آن در قانون مدنی و آثار برخی حقوقدانان وجود دارد، که در این
مقاله مورد بحث و مطالعه قرار خواهد گرفت.
ملخص الجهاز:
تشخیص میزان تاثیر و ارزش این اظهارات در علم قاضی در حدود آماره قضایی با دادگاه است وطبق ماده ۱۷۷ قانون مجازات اسلامی مصوب: «شاهد شرعی در زمان ادای شهادت باید شرایط ذیل را دارا باشد: بلوغ، عقل، عدالت، طهارت مولد، ذینفع نبودن در موضوع، نداشتن خصومت با طرفین یا یکی از آنها، عدم اشتغال به تکدی، ولگرد نبودن» با توجه به اینکه غالب جرایم دارای حیثیت عمومی هستند و قائل شدن به جنبه عمومی جرم برای نظارت و اعمال حاکمیت بیشتر و در نتیجه تحقق عدالت کیفری میباشد، پر واضح است که حمایت همه جانبه از شاهدی که دارای شرایط لازم قانونی برای شهادت بوده و یا بیان حقایق عینی مورد مشاهده خود دستگاه عدالت کیفری را یاری خواهد نمود، امری اجتناب ناپذیر و بلکه الزامی است.
از جمله تدابیر مورد نظر اساسنامه، استفاده از وسایل الکترونیکی با سایر وسایل خاص همچون ایجاد مانع یا دیوار حائل میان شهود و متهم است و حتی برای اتخاذ تدابير مطلوب جهت حفظ هویت و امنیت شهود، از اصل علني بودن جلسات دادرسی نیز به موجب همان ماده ۶۸ عدول شده است(رئوفیان وحسن زاده، 95:1389) ماده ۲۴ کنوانسیون پالرمو(Palermo Convention) زیر عنوان «حفاظت از گواهان» با الهام از ملاکهای جهانی بازتاب یافته در اعلامیه ۱۹۸۵ بر اهمیت حمایت ویژه از گواهان جرمهای سازمان یافته و تأمین امنیت آنان در برابر تهدید، انتقام جویی و نفوذ گروههای سازمان یافته تأکید می کند (بند 1)، بند دوم ماده مزبور نیز با برشمردن تدابیر حفاظتی مانند حفاظت جسماتي، حفظ هویت و بهره گیری از ابزارهای الکترونیکی مانند ویدئو بر حمایت عملی از امنیت شهود تأکید دارد علاوه بر گواهاتی که از سوی طرفهای پرونده گواهی میدهند، بند ۳، مقررات این ماده را درباره بزهدیدگانی که به منزله گواه در دادرسیها شرکت میکنند، اعمال پذیر میداند (رایجیان اصلی، 177:1385).