نقد و بررسی روایات تنظیر سوره های قرآن با دیگر کتب آسمانی مقالة

مفتاح (مطالعات تفسیری و معناشناختی قرآنی) پاییز و زمستان 1400 - شماره 14 (‎36 صفحة - من 31 إلی 66 )

الکلمات المفتاحية: قرآن تورات انجیل زبور سبع طوال مئین مثانی روایات تنظیر Sab'a Taval Maeen (old) Testament (new)testament (book of) psalms mathani Quran روایات حدیث سند قرآن کریم

fa en

خلاصة:

روایاتی در منابع حدیثی فریقین در رابطه با تقسیم قرآن کریم، به چهار بخش و مقایسه هر یک از این بخش‌ها با یکی از کتب آسمانی پیشین، نقل شده است. این روایات، دارای طرق متعددی بوده و با الفاظ گوناگونی نقل شده‌اند. این امر منجر به استنباط‌هایی از جمله تشابه محتوایی و موضوعی سوره‌های نامبرده با کتب آسمانی مذکور در این روایات شده است، اما وضعیت سندی و نیز محتوایی هر یک از این روایات به تنهایی و در مقایسه با یکدیگر از چه اعتباری برخوردار است؟ برداشت‌های صورت گرفته از این روایات تا چه اندازه، صحیح و قابل قبول است؟ این تحقیق که به روش «توصیفی - تحلیلی» و به صورت «کتابخانه‌ای» انجام گرفته است، درصدد پاسخ به پرسش‌‌های بالاست و بر آن است تا مشخص کند که روایات مورد بحث، هر یک به تنهایی از نظر محتوایی قابل دفاع نبوده و در مقایسه با یکدیگر، متعارض هستند. این روایات، ضمن اینکه از حیث سند، عموما ضعیف هستند، برداشت‌های موجود از آنها نیز صحیح نمی‌باشد.

ملخص الجهاز:

سعید‌بن بشیر (ابوعبدالرحمان ازدی) نیز دارای «سوءحافظه» (بخاری، ۱۳۹۶ق، ص۴۹) و «فاحش الخطاء» بوده (ابن‌حبان، ۱۳۹۶ق، ج۱، ص۳۱۹) و از قتاده «احادیث منکری» روایت کرده است (ابن‌ابی‏حاتم، ۱۲۷۱ق، ج۴، ص۷)؛ اگرچه برخی وی را جزو «ثقات» آورده‏اند (ابن‌شاهین، ۱۴۰۴ق، ص‌۹۷)، اما بیشتر رجالیون، وی را جزو «ضعفا» ذکر کرده‏اند (ابن‌معین، ۱۳۹۹ق، ج۴، ص۹۴ و همو، بی‏تا، ص50 و نسایی، ۱۳۹۶ق، ص۵۲ و عقیلی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۱۰۰). این سند نیز با وجود چهار راوی از لیث بن ابی‏سلیم تا آخر سند، با طریق قبلی مشترک بوده و صحت آن به دلیل اختلاف نظر پیرامون توثیق یا تضعیف لیث‌بن ابی‏سلیم، دچار شک و تردید است. این سند، در چهار راوی - از سعید‌بن بشیر به بعد - با طریق اول همین روایت مشترک است و در آن علاوه بر سعید‌بن بشیر، عمروبن ابی‏سلمه (ابوحفص تنیسی) نیز را اگرچه برخی جزو ثقات ذکر کرده‏اند (ابن‌حبان، ۱۳۹۳ق، ج۸، ص۴۸۲)، اما برخی دیگر وی را تضعیف کرده‏اند (عقیلی، ۱۴۰۴ق، ج۳، ص۲۷۲ و ذهبی، ۱۳۸۷ق، ص۳۰۳) و نیز گفته شده به حدیثش، احتجاج نمی‏شود (ابن‌ابی‏حاتم، ۱۲۷۱ق، ص۲۳۶). باید توجه کرد که در کتاب الکافی، روایت سعدالاسکاف از پیامبر9، بدون واسطه نقل شده است (کلینی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۰۱) که ظاهراً مرسل است، اما گفته شده که اصل روایت از امام باقر7 است؛ چرا که سعدالاسکاف از معاصران و اصحاب خاص امام باقر7 بوده و نمی‏توانسته از پیامبر9 نقل حدیث کرده باشد (احمدی و دیگران، ۱۳۹۵، ص۲۶ -۵۱)؛ همچنان که عیاشی در سندی که ارائه می‏دهد، به نام امام باقر7 اشاره می‏کند (عياشى، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۲۵).

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول