خلاصة:
در دهههای اخیر، اکثر قریب به اتفاق مخاصمات مسلحانه به جای آنکه مرتبط با گستره جغرافیایی چندین دولت باشند اغلب در حوزه داخلی یک دولت رخ دادهاند. شورای امنیت سازمان ملل که مسئولیت اولیه حفظ صلح و امنیت بینالمللی را وفق مواد منشور دارا میباشد در حوزه مخاصمات مسلحانه غیر بینالمللی اقداماتی را صورت داده که پایان جنگ سرد نقطه عطف تغییرات رویکردی شورا در اینباره است. محکومیت اقدامات طرفین درگیری، عملیاتهای حفظ صلح سازمان ملل، ایفای نقش در توسعه حقوق بینالملل بشردوستانه عرفی و تاسیس محاکم بینالمللی گوشهای از فعالیتهای شورای امنیت سازمان ملل ذیل فصل هفتم منشور میباشد. این نوشتار با رویکردی تحلیلی- توصیفی، ضمن شرح اقدامات شورای امنیت و در پاسخ به اینکه این اقدامات چه کمکی به توسعه حقوق مخاصمات مسلحانه غیر بینالمللی نموده، مفروض خود را بر این پایه قرار داده که گرچه اقدامات این شورا به توسعه این حوزه کمک نموده اما فعالیتهای این نهاد چه در بخش قانونگذاری و اعمال حقوقی و چه در خلق عرفهای بینالمللی با نظرات مخالف روبرو بوده و در فعل و انفعالات فضای سیاسی و غبارآلود خود نیز روندی پرنوسان داشته است.
ملخص الجهاز:
شورای امنیت سازمان ملل که مسئولیت اولیه حفظ صلح و امنیت بینالمللی را وفق مواد منشور دارا میباشد در حوزه مخاصمات مسلحانه غیر بینالمللی اقداماتی را صورت داده که پایان جنگ سرد نقطه عطف تغییرات رویکردی شورا در اینباره است.
این نوشتار با رویکردی تحلیلی- توصیفی، ضمن شرح اقدامات شورای امنیت و در پاسخ به اینکه این اقدامات چه کمکی به توسعه حقوق مخاصمات مسلحانه غیر بینالمللی نموده، مفروض خود را بر این پایه قرار داده که گرچه اقدامات این شورا به توسعه این حوزه کمک نموده اما فعالیتهای این نهاد چه در بخش قانونگذاری و اعمال حقوقی و چه در خلق عرفهای بینالمللی با نظرات مخالف روبرو بوده و در فعل و انفعالات فضای سیاسی و غبارآلود خود نیز روندی پرنوسان داشته است.
با شروع دوره پساجنگ سرد، این شورا عملیات صلح سازمان ملل را در بسیاری از کشورهای مختلف که تحت تأثیر مخاصمه مسلحانه غیر بینالمللی قرار دارند آغاز نمود، تحریمهایی را علیه دهها طرف متخاصم این درگیریها اعمال و چندین دولت انتقالی و دادگاههای کیفری بینالمللی برای رسیدگی به این مخاصمات و پیامدهای آن ایجاد کرد.
با این حال، منشور ملل متحد به شورای امنیت این صلاحیت را نیز میدهد تا درخصوص مدیریت مخاصمات مسلحانه غیر بینالمللی، زمانی که وجود و یا تداوم آنها تهدیدی برای صلح و امنیت بینالمللی است وارد عمل شود 2 .
در طی دو دهه اول پس از جنگ سرد، شورای امنیت بطور تدریجی با این حال جامع نحوه اعمال مأموریت خود تحت منشور سازمان ملل متحد برای حفظ صلح و امنیت بینالمللی را مورد تغییر قرار داده است.