ملخص الجهاز:
"عقلیگری در این معنا جریان تاریخی فراگیری است که دو رهیافت فرعیتر«عقلگرایی» (قیاسی-برهانی)و«تجربهگرایی»(استقرایی)را که به عنوان روشهای معارض کسب معرفت شناخته شدهاند،بر حسب همان شرط جاری در *آنسلم با شعار مشهور«ایمان در طلب ادراک»چهرهء عارف مسلک آشنایی در کلام مسیحی دارد و معتقد است که نخست باید ایمان آورد تا ابواب معرفت بر روی بشر گشوده شود.
-بسیاری از آرای فلاسفه در این دوره حتی از حجت عقلی کافی نیز برخوردار نیست و بر حسب معرفت کنونی بشر،بعضا حتی موجب تمسخرند؛لیکن ویژگی مهمی که باعث میگردد این آرا و صاحبان آن در شمار عقلیگرایان قرار گیرند،نفس تلاش برای توضیح عقلانی پدیدهها و قائل شدن حق و اعتبار در چنین تأملاتی برای عقل بشری است.
آشنایی اجمالی با این چهار رویکرد فلسفی که بر حسب فرض نسبت خاصی میان عقل و وحی، توسط ژیلسون در ذیل چهار خانواده نظری از هم مشخص شدند،نشان میدهد که یکسان و ثابت قلمداد کردن وضع معرفت در طول ده قرنی که به عنوان قرون وسطی شناخته شده و قرار دادن آن در یک پرانتز بزرگ،برداشت قابل دفاعی نیست.
ابن میمون از بسیاری جهات نظیر آن فیلسوف مسلمان است:هم عصرنند؛از اعراب اسپانیا و اهالی قرطبهاند؛هر دو عرب زبانند و به عربی کتابت کردهاند؛در فلسفه مشرب ارسطوئی دارند و به حقایق مستقل عقلی قائلند؛بخاطر شأن برتری که برای فلسفه در مقابل دین قائلند مورد توبیخ و تهدید قاطبهء علمای کلامی وقت قرار گرفتهاند؛آرایشان به فاصلهء کوتاهی از طریق ترجمه به غرب مسیحی انتقال یافته و به تقویت و رشد جریان عقلیگری در آن سامان کمک کرده است."