خلاصة:
با پیروزی انقلاب اسلامی، بازتعریف رشته‌های دانشگاهی، ازجمله علوم سیاسی، مطابق با آرمان‌ها و انتظارات جدید مورد توجه قرار گرفت. روشن است که در این مسیر، تدوین کتاب‌های جدیدی ضرورت پیدا می‌کرد و اصولا تاریخ علوم سیاسی ایران بعد از انقلاب را نمی‌توان بدون توجه به سیر تدوین و انتشار کتاب‌های درسی این رشته نوشت. مقاله حاضر بر سال‌های گذار؛ یعنی پیروزی انقلاب (1357) تا تاسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی (1363) تمرکز دارد که فعالیت‌های اولیه برای استانداردسازی، تدوین و انتشار کتاب‌های درسی دانشگاه‌ها صورت گرفت. در این سال‌ها چند کتاب در کمیته برنامه‌ریزی علوم سیاسی ستاد انقلاب فرهنگی تصویب و از سوی مرکز نشر دانشگاهی منتشر شد. بررسی مرور روند انتشار این 8 اثر که اغلب ترجمه بودند - نشانگر مشکلات و دستاوردهای تلاش‌های سال‌های گذار است. واقعیت آن‌‌که ارتقای کیفیت محتوایی آثار در این مرحله، ازجمله به خاطر رعایت جدی قواعد ویرایشی در مرکز نشر دانشگاهی، انکارناپذیر است، همچنان‌که مشکلات مهمی مانند تعداد اندک آثار منتشرشده در زمینه علوم سیاسی و درضمن تاخیر فراوان در روند ارزیابی، تولید و چاپ این آثار وجود داشت. بنابراین در این سال‌ها میتوان شاهد نخستین تکاپوهای جامعه علمی برای بازبینی دروس و سرفصل‌ها و همزمان تدوین آثار جدید درسی در خلال مشکلاتی جدی‌تر؛ یعنی بدبینی نخبگان نظام سیاسی جدید به رشته‌های علوم انسانی و همچنین انتظارات فزاینده عمومی از این رشته‌ها برای کاهش مشکلات موجود، بود. با توجه به کمبود داده‌ها و مستندات مدون در این زمینه، مطالعه حاضر به روش اکتشافی و بهره‌گیری از منابع مرکز نشر دانشگاهی صورت گرفته است.
In the post-revolutionary Iran, and due to the emergent Islamic ideals, transformation of the most of the curriculums, among them the Political Science, came into attention. Thus, presumably the textbooks were among the materials which needed to change according to the new norms. Indeed, no one might narrate history of the post-revolutionary political science without exploring this great renovation in textbooks’ authorship. Focusing on the transition years from the Revolution to the establishment of the Council for Cultural Revolution (1979-1984), the present study attempts to explore how have the in-hand textbooks been assessed and reshaped due to the new criterion. Through these years, the committee for political science in the Council, proceeded to compose Some textbooks which were published by the Iran University Press. Exploring and analyzing these textbooks might help to understand the difficulties and achievements. There is no doubt that the quality of the books enhanced, especially in linguistic editing; while, rareness of the texts (only 8) and the length of the publishing process were among the evident problems. So, while the elites in the new-established political system were dubious towards the Humanities disciplines, and simultaneously there was a big expectation for problem-solving through them, one might see the very first scholar struggles in order to renovate the discipline via introducing the new curriculum besides authoring the re-written textbooks as a remedy for such harsh situation. It is noteworthy to say that due to the deficiency of documents and other data, this study was held in exploratory mood.
ملخص الجهاز:
چنان که میدانیم ، نزدیک به چهار دهه است که سازمان سمت ، کتاب هـای درسـی موردنیـاز رشـته های مختلـف علـوم انسـانی، ازجمله علوم سیاسی، را تدوین و منتشر میکند(۲)؛ اما در این مقاله ، توجه و تمرکـز بـر بـازوی انتشاراتی ستاد انقلاب فرهنگی، یعنی مرکز نشر دانشگاهی، است که در اسفند ۱۳۵۹ تأسـیس شد.
درواقع ، استانداردسازی، تدوین ، و انتشار کتاب هـای درسـی بـرای دانشـگاه های ایـران از سوی ستاد انقلاب فرهنگی، ابتدا به این مرکز سپرده شد؛ بنـابراین ، کتاب هـایی را کـه از سـوی مرکز نشر در حوزٔە علوم سیاسی منتشر شده است ، میتوان نخستین آثار درسی این رشته پس از انقلاب دانست (۳).
نظر شورای گـروه تخصصـی علوم سیاسی بر این بود که «کتاب حاضر، اولین انتشـاری اسـت کـه بـه طور مسـتقل در مـورد جنگ جهـانی دوم در ایـران بـا توجـه بـه سیاسـت ها و روابـط ابرقـدرت ها یـا ٧بـا) تأکیـد بـر سیاست های استعماری آن ها در ایران به رشتۀ تحریر درآمده است »؛ درنتیجه ، «چـاپ و انتشـار کتاب مزبور نه تنها برای دانشـجویان و اسـتادان دانشـگاه ها، وسـیله ای ارزنـده در راه تحقیـق و مطالعـۀ سیاسـت های ابرقـدرت ها در ایـران به دســت میدهـد، بلکـه بـه علت انشــای روان و ساده نویسی آن ، به عنوان یـک ابـزار شـناخت سیاسـت های اسـتعماری بـرای جامعـه خـارج از دانشگاه به کار گرفته خواهد شد».
(
, 
, 
)
