تدوین و انتخاب استراتژی در راستای بهبود تاب‌آوری منابع آب دشت یزد ‌اردکان مقالة

مؤلف: موسوی، سیدکاظم ؛ لاهیجانیان، اکرم الملوک ؛ جوزی، سید علی ؛ میرفخرالدینی، سید حیدر ؛

فضای جغرافیایی بهار 1400 - شماره 73 ، A+ (Azad University/ISC (‎18 صفحة - من 103 إلی 120 )

الکلمات المفتاحية: منابع آب آنتروپی شانون تاب آوری مدل SOAR دشت یزد اردکان Shannon's Entropy water resources SOAR model Yazd Ardakan Plain resiliency

fa ar en

خلاصة:

رشد روزافزون جمعیت، توسعه فعالیت‌های اقتصادی و نیازهای بشر به منابع‌طبیعی از جمله منابع آب باعث ایجاد عدم تعادل بین عرضه و تقاضا شده و در نهایت ناپایداری و عدم تاب‌آوری این منابع را در اغلب مناطق دنیا به‌ویژه مناطق خشک و نیمه‌خشک نظیر کشور ما ایجاد نموده است. هدف از این مطالعه، بررسی و تدوین راهبردهای بهبود تاب‌آوری منابع آب دشت یزد ‌اردکان می‌باشد. در این پژوهش به‌منظور دستیابی به تاب‌آوری منابع آب دشت یزد‌ اردکان، در آغاز با استفاده از مطالعات اسنادی (کتابخانه‌ای) به مطالعه مبانی نظری تحقیق پرداخته شد. در ادامه با استفاده از تکنیک دلفی و کسب اجماع خبرگان طی مراحل نظرسنجی و استفاده از پرسشنامه مولفه‌های مدل تحقیق پالایش و ارزیابی گردید. در مرحله بعد به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات و تدوین استراتژی تاب‌آوری منابع آب دشت یزد اردکان و تشریح قوت‌ها، فرصت‌‌‌ها، آرمان‌ها و نتایج از مدل SOAR استفاده گردید. همچنین برای وزن‌دهی به این راهبردها، از الگوریتم آنتروپی شانون استفاده شد. بر اساس یافته‌های بدست آمده از مدل SOAR و با توجه به نتایج استقرار فعالیت‌های اقتصادی وابسته به آب به‌جای فعالیت کشاورزی در دشت یزد اردکان، نشان می‌دهد این ناحیه در‌حال گذار از ساختار اجتماعی - اقتصادی مبتنی بر فعالیت صرف کشاورزی به ساختاری جدید و وابسته به منابع آب است که منطبق با مفهوم تاب‌آوری گذار نمی‌باشد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد جهت افزایش تاب‌آوری منابع آب منطقه، ضرورت جایگزینی فعالیت‌های اقتصادی غیر‌وابسته به آب و با آلودگی کمتر مانند کسب وکارهای سبز، بوم‌گردی، انرژی‌های تجدیدپذیر و صنایع کم‌آبخواه در برنامه‌های توسعه و آمایش سرزمین بایستی بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

خلاصة: (مترجم بواسطة الذكاء الاصطناعي)

النمو المتزاید فی عدد السکان، وتطویر الانشطه الاقتصادیه، واحتیاجات البشر للموارد الطبیعیه بما فی ذلک مصادر المیاه ادی الی خلق عدم توازن بین العرض والطلب واخیرا الی عدم استدامه وعدم مرونه هذه الموارد فی معظم مناطق العالم وخاصه فی المناطق الجافه وشبه الجافه مثل بلدنا. هدف هذه الدراسه هو دراسه وصیاغه استراتیجیات تحسین مرونه الموارد المايیه لسهل یزد اردکان. فی هذه الدراسه، لتحقیق مرونه الموارد المايیه لسهل یزد اردکان، تم البدء باستخدام الدراسات الوثايقیه (مکتبیه) لدراسه الاسس النظریه للبحث. فی وقت لاحق، باستخدام تقنیه دلفی واکتساب توافق الاراء من الخبراء خلال مراحل الاستطلاع واستخدام استبیان تم تنقیه وتقییم مکونات نموذج البحث. فی المرحله التالیه لتحلیل المعلومات وصیاغه استراتیجیه مرونه الموارد المايیه لسهل یزد اردکان وشرح نقاط القوه والفرص والطموحات والنتايج تم استخدام نموذج SOAR. ایضا، لتحدید الاوزان لهذه الاستراتیجیات تم استخدام خوارزمیه انتروبیا شانون. بناء علی النتايج المستخلصه من نموذج SOAR ومع الاخذ فی الاعتبار نتايج توطین الانشطه الاقتصادیه التابعه للمیاه بدلا من الانشطه الزراعیه فی سهل یزد اردکان، یظهر ان هذه المنطقه فی مرحله الانتقال من هیکل اجتماعی - اقتصادی یعتمد فقط علی النشاط الزراعی الی هیکل جدید یعتمد علی موارد المیاه وهو ما لا یتماشی مع مفهوم مرونه الانتقال. تظهر نتايج هذا التحقیق ان لزیاده مرونه موارد المیاه فی المنطقه، من الضروری استبدال الانشطه الاقتصادیه غیر المرتبطه بالمیاه والاقل تلوثا مثل الاعمال الخضراء، والسیاحه البیيیه، والطاقه المتجدده، والصناعات قلیله استخدام المیاه فی برامج التنمیه والتخطیط الاقلیمی یجب ان تکون اکثر اهتماما.

خلاصة:

Progressing population growth, development of economic activities and human needs for natural resources, including water resources, have created an imbalance between supply and demand, ultimately causing instability and inadequacy of these resources in most parts of the world, especially arid and semiarid regions such as our country. Therefore, the objective of this study is to investigate and formulate strategies for improving water resource resiliency of Yazd Ardakan Plain. In this study, in order to achieve the resiliency of Yazd Ardakan Plain water resources, theoretical foundations of the research were initially studied using documentary (library) reviews. After that, model components of the research were refined and evaluated using the Delphi technique and obtaining expert consensus through survey processes and using a questionnaire. In the next step, the SOAR model was adopted in order to analyze the information and formulate a strategy for water resource resiliency of Yazd Ardakan Plain, and describe its strengths, opportunities, ideals and results. Also, Shannonchr ('39') s Entropy Algorithm was used to weigh these strategies. Based on the findings of the SOAR model and considering the results of the establishment of water-related economic activities instead of agricultural activities in Yazd Ardakan plain, it shows that this area is in transition from a social-economic structure based solely on agricultural activity to a new water-resource dependent structure which does not fit the concept of transient resiliency. Results of this study show that in order to increase resiliency of the regionchr ('39') s water resources, the need for substitution of non-water-dependent economic activities with less pollution such as Green businesses, eco-tourism, renewable energy and low-water industries in land development and planning programs should receive more attention.

ملخص الجهاز:

بر اساس یافته های به دست آمده از مدل SOAR و با توجه به نتایج استقرار فعالیت های اقتصادی وابسته به آب به جای فعالیت کشاورزی در دشت یزد اردکان ، نشان میدهد این ناحیه در حال گذار از ساختار اجتماعی-اقتصادی مبتنی بر فعالیت صرف کشاورزی به ساختاری جدید و وابسته به منابع آب است که منطبق با مفهوم تاب آوری گذار نمیباشد. در مرحله بعد به منظور تجزیه وتحلیل اطلاعات و تدوین راهبردهایی جهت بهبود تاب آوری منابع آب دشت یزد اردکان از نتایج مدل SOAR استفاده شد که با بهره مندی از نظر ذی نفعان به هر یک از راهبردها بر اساس اهمیت در تاب آوری منابع آب منطقه ، نمره ای از ١ تا ٩ اختصاص یافت ، سپس برای وزن دهی و تعیین بهترین راهبردهای استراتژیک ، از الگوریتم آنتروپی شانون استفاده گردید. (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ٢: مدل مفهومی راهبردهای تاب آوری منابع آب دشت یزد اردکان Figure 2: A Conceptual model of approaches regarding the resilience of water resources in Yazd Ardakan plain الگوریتم آنتروپی شانون تکنیک آنتروپی یکی از کاربردیترین شیوه ها جهت تعیین وزن شاخص ها در معیارهای چندگانه است Shafiei et( ٢٠١٩ ,.

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول