خلاصة:
بیان مسئله: زیبایی امری است در وهله اول تجربی، تجربه ای که در شرایط مختلف، صورت های متنوعی به خود می گیرد. اینکه چه چیزی در محیط های ساخته شده، خوشایند به نظر می رسد، همیشه بحث برانگیز بوده و چندان روشن نیست و به نوع رابطه ایی که با ادراکات انسان برقرار کرده، بستگی دارد و می تواند در بسترهای جغرافیایی، اجتماعی و فرهنگی متفاوت باشد. لیکن تاکید افراطی بر سلیقه ای بودن آن و عدم توجه به اشتراکات فرهنگی/اجتماعی که زمینه ساز ادراکات ذهنی مشترک است، سبب شده موضوع زیبایی شناسی از منظر تجربه کاربران فضا مغفول بماند و زمینه ساز ناهنجاری هایی در طراحی معماری شود. لذا در این راستا چنین پرسش هایی مطرح می شوند: مولفه های موثر در شکل گیری تجربه زیبایی شناسی معماری از منظر مخاطب عام چیست؟ و چه مولفه هایی عمده ترین تاثیر را در شدت ایجاد این تجربه ایفا می کنند؟
هدف پژوهش:
مقاله حاضر درصدد است تا به تبیین مقوله زیبایی و معیارهای آن از ورای ادراک و تجربه زیسته مخاطب در جهت فراهم سازی احیاء مجدد این حس در کاربران از طریق ترجمان آن به مولفه های اثرگذار پردازد.
روش پژوهش:
این تحقیق با موضوع تجربهزیسته افراد در بناها، به لحاظ ماهیت از گونه کیفی با رویکرد فلسفی پدیدارنگاری است و به لحاظ قصد پژوهش، تفسیری و از نظر منطق پژوهش، استقرایی است.
نتیجه گیری:
در شکل گیری تجربه زیبایی شناسی معماری مجموعه مولفه های ادراکی، انگیزشی، حسی-حرکتی، شناختی، رفتاری و هیجانی؛ هرکدام نقش اثرگذاری در فرایند ادراک زیبایی از منظر مخاطب ایفا می کنند. در واقع نقش هریک از این مولفه ها بر این تجربه مطابق با ویژگی های هر ساختمان به صورت متفاوتی برجسته می شوند و در هر ساختمان اولویت هرکدام از مولفه ها و بازخوردهای آن ها متغیر است. منتها زمانی که همه مولفه ها در تکامل یکدیگر در یک فرایند تجربی قرار می گیرند؛ می توانند این تجربه را به حداکثر میزان خود برسانند و مولفه هیجانی عمده ترین نقش را در شدت اثر این تجربه ایفا می کند.
ملخص الجهاز:
لذا در اين راستا چنين پرسش هايي مطرح مي شوند: مؤلفه هاي مؤثر در شکل گيري تجربۀ زيبايي شناسي معماري از منظر مخاطب عام چيست ؟ و چه مؤلفه هايي عمده ترين تأثير را در شدت ايجاد اين تجربه ايفا مي کنند؟ هدف پژوهش : مقالۀ حاضر درصدد است تا به تبيين مقولۀ زيبايي و معيارهاي آن از وراي ادراک و تجربۀ زيستۀ مخاطب در جهت فراهم سازي احياء مجدد اين حس در کاربران از طريق ترجمان آن به مؤلفه هاي اثرگذار پردازد.
ِنتيجه گيري : در شکل گيري تجربۀ زيبايي شناسي معماري مجموعۀ مؤلفه هاي ادراکي ، انگيزشي ، حسي - حرکتي ، شناختي ، رفتاري و هيجاني ؛ هرکدام نقش اثرگذاري در فرايند ادراک زيبايي از منظر مخاطب ايفا مي کنند.
لذا دراين راستا اين پرسش ها مطرح مي شوند: مؤلفه هاي مؤثر در شکل گيري تجربۀ زيبايي شناسي معماري از منظر مخاطب عام (غير متخصصين ) چيست ؟ و چه مؤلفه هايي عمده ترين تأثير را در شدت ايجاد اين تجربه ايفا مي کنند؟ پيشينۀ پژوهش حوزه هاي پژوهشي گوناگوني به جوانب مختلف ادراک زيبايي معماري پرداخته اند؛ اما مطالعات سيستماتيک اندکي در خصوص رابطۀ مستقيم بين ساختار فيزيکي بنا و ترجيحات فضاي تجربه شده وجود دارد.