خلاصة:
جستار پیش رو به بررسی تطبیقی شعر بشری بستانی و ژاله اصفهانی در دو بعد سیاسی و اجتماعی میپردازد. شیوه بررسی در این پژوهش بر پایه روش توصیفی تحلیلی استوار است و یافتهها بیانگر این است که روحیه زنانه این دو شاعر معاصر و شرایط همسان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دو کشور ایران و عراق معاصر، درونمایههای شعر این دو شاعر را به هم نزدیک ساختهاست. از مهمترین درونمایههای مشترک اجتماعی بین دو شاعر میتوان اعتراض به فقر حاکم بر جامعه و مبارزه با سنت مردسالاری و تلاش برای برقراری منظومه کاملی از روابط بین زن و مرد اشاره کرد که این بعد در شعر بشری بستانی بسامد بیشتری داشتهاست و زبان ژاله در موضوع فقر، گزندهتر و احساس او دردمندتر از شاعر عراقی است. همچنین، ابراز بیزاری از جنگ، تحقیر دشمنان، وطندوستی، تاکید بر مبارزه، مقاومت و شهادت در راه وطن، و محکومیت و نکوهش روشنفکران و دولتمردانی که در خدمت جامعه نیستند و نیز اعتراض به واپسگرایی و تحجر فکری از مهمترین بنمایههای سیاسی مشترک بین این دو شاعر است.
This study examines comparatively poetry of Bushra Bustani and Jaleh
Esfahani in both political and social dimensions. This study is based on a
descriptive-analytic method and the findings suggest that the feminine
spirit of these two contemporary poets and the similar political, social
and cultural conditions of the two countries of contemporary Iran and
Iraq have brought together the themes of the poetry of these two poets.
The most important social themes shared between the two poets include
protesting the poverty of society and combating the patriarchal tradition
and trying to establish a complete system of relations between men and
women. That dimension in Bushra poetry has been more frequent and
Jaleh's language on the subject of poverty is bitterer and more painful
than the Iraqi poet. Also, the hatred of war, the humiliation of enemies,
the patriotism, the emphasis on struggle, resistance and martyrdom for
the homeland, and the condemnation and condemnation of intellectuals
and statesmen who do not serve society. As well as the protest against
dogmatism and intellectual fanaticism are the most important political
foundations shared between the two poets.
ملخص الجهاز:
از مهم ترين درون مايه هاي مشترک اجتماعي بين دو شاعر ميتـوان اعتـراض بـه فقـر حاکم بر جامعه و مبارزه با سنت مردسالاري و تلاش براي برقراري منظومۀ کاملي از روابط بين زن و مرد اشاره کرد که اين بعد در شعر بشري بستاني بسامد بيشتري داشته است و زبان ژاله در موضوع فقر، گزنده تر و احساس او دردمندتر از شاعر عراقي است .
همچنين ، ابـراز بيـزاري از جنـگ ، تحقيـر دشمنان ، وطن دوستي، تأکيد بر مبارزه ، مقاومت و شـهادت در راه وطـن ، و محکوميـت و نکـوهش روشنفکران و دولتمرداني که در خدمت جامعه نيستند و نيز اعتراض به واپس گرايي و تحجر فکـري از مهم ترين بن مايه هاي سياسي مشترک بين اين دو شاعر است .
بشري بستاني و ژاله اصفهاني از جمله شاعران برجستۀ زن شعر معاصر فارسي و عربي هستند که با ابراز تمايلات سوسياليستي به نقد اوضاع اجتماعي عصر خويش پرداخته اند و به تمرد و شورش بر اوضاع اجتماعي حاکم پرداخته اند و در شرايط جنـگ و بحـران ، آن را بـه عنوان وسيلۀ دفاع از وطن و سرزمين به خدمت گرفته اند.
اعتراض به سکوت در برابر ظلم و ظالمان از مهم ترين درون مايه هاي مشترک شعر بشري بستاني و ژاله اصفهاني اعتراض به سـکوت مردم در برابر ظلم و استبداد ستم پيشگان است .
همچنين ، از جمله تفاوت هاي شعر اين دو شاعر است که وطن دوستي و تقدس وطن در شعر ژاله اصفهاني بسـامد بيشـتري دارد و ترويج فرهنگ شهادت و اميد به پيروزي و اعتراض بـه جامعـۀ مردسـالار در شـعر بشـري بستاني نمود بيشتري داشته است .