خلاصة:
جاسوسی و یا آنچه گاه در برخی موارد خیانت به کشور خوانده میشود، از جمله ی جرایمی است که جرمانگاری آن با هدف حمایت از امنیت کلان جامعه صورت میگیرد، این جرم به صورت سازمان یافته واقع میشود و شیوههای ارتکاب آن نیز مدام در حال تحول است و از این طریق، اطلاعات حیاتی یک کشور به دیگر کشورها یا گروهها منتقل میشود. در غالب قوانین کیفری تعریف مشخصی از جرم جاسوسی ارائه نشده و صرفاً به بیان مصادیقی از آن بسنده شده است و همین امر می طلبد که مفهوم و چهارچوب حقوقی این جرم مورد بررسی قرار گیرد لذا در قالب یک روش تفسیری-تطبیقی و ضمن مراجعه به منابع فقهی، به بررسی تطبیقی ارکان این جرم در نظام کیفری ایران با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس پرداخته شده است. این مقاله به دنبال این موضوع است که اولاً مجازات جرم جاسوسی در کشورهای شورای همکاری خلیج فارس را مشخص و سپس بررسی نماید این کشورها با مجرمین جاسوس به خصوص(منابع ، مخبرین) سرویس های اطلاعاتی کشورها چه برخورد قضایی می نمایند و شدت آن تا چه حد می باشد؟ پژوهش حاضر درصدد است ارکان جرم جاسوسی در کشورهای مذکور را بررسی و به اشتراکات و افتراقات آن بپردازد.
Espionage, or what is sometimes called treason, is one of the crimes that is criminalized in order to protect the security of society. This crime is organized and the methods of committing it are constantly evolving. In this way, the vital information of one country is transmitted to other countries or groups. In most of the criminal laws, there is no specific definition of espionage crime and only examples of it are sufficient, and this requires that the concept and legal framework of this crime be examined, so in the form of an interpretive-comparative method and referring to jurisprudential sources. A comparative study of the elements of this crime in the Iranian penal system with the countries of the Persian Gulf Cooperation Council has been carried out. This article seeks to first determine the punishment for espionage in the GCC countries and then examine how these countries deal with spy criminals, especially (sources, informants) of the countries' intelligence services, and its severity up to What is the limit? The present study seeks to examine the elements of espionage in these countries and to discuss its commonalities and differences.
ملخص الجهاز:
چگونگي جرم انگاري جاسوسي در نظام کيفري کشورهاي شوراي همکاري خليج فارس 1 و آثار آن در امنيت سياسي - اجتماعي کشور ايران سيد محمد هاشمي ٢ تاريخ دريافت : ١٤٠٠/٩/١٥ احمد فلاحي ٣ تاريخ پذيرش : ١٤٠٠/١١/٢٣ 4 جمال بيگي چکيده جاسوسي و يا آنچه گاه در برخي موارد خيانت به کشور خوانده مي شود، از جمله ي جرايمي است که جرم انگاري آن با هدف حمايت از امنيت کلان جامعه صورت مي گيرد، اين جرم به صورت سازمان يافته واقع مي شود و شيوه هاي ارتکاب آن نيز مدام در حال تحول است و از اين طريق ، اطلاعات حياتي يک کشور به ديگر کشورها يا گروه ها منتقل مي شود.
في حکم الجاسوس المسلم " (الليبي :١٤٨:١٤٢٩) وجود داشته و در کشور خودمان نيز مي توان به کتاب جرائم عليه امنيت و آسايش عمومي (ميرمحمد صادقي ،٢٥:١٣٧٨) و کتاب بررسي جاسوسي در کشور ايران و فرانسه (مجيدي ،٥:١٣٩٣) و کتاب حقوق جزاي اختصاصي (گلدوزيان ،١٣٨٦: ٢٤٢)، کتاب حقوق جزايي اختصاصي دکتر وليدي ( وليدي ،١٣٧٣: ١٧) و کتاب حقوق جزاي اختصاصي دکترشامبياتي (شامبياتي ،١٠٣:١٣٩٣)، و کتاب جاسوسي و خيانت به کشور دکتر عادل ساريخاني (ساريخاني ،٥٦:١٣٨٤) اشاره نمود ليکن اين تحقيق ها در کشور صرفاً به ارکان حقوقي جرم جاسوسي در ايران پرداخته است و مقالات خارجي نيز به جنبه هاي فقهي توجه داشته اند و به تعريف جاسوسي در لغت و اصطلاح فقهي و مجازات جاسوس از منظر شرعي توجه نموده اند که تلاش گرديد براساس تحليل اطلاعات و قوانين کشور ها ارکان جرم جاسوسي در اين کشورها به شکل تطبيقي و با قانون مجازات کشور ايران مورد بررسي ومقايسه قرار گيرد .