خلاصة:
زبان‌شناسی پراگ تحت‌تأثیر اندیشه‌های یاکوبسن، نظریۀ ارتباط میان زبان عادی و زبان ادبی را ارائه کرد و نقش شعری زبان را از نقش ارتباطی آن متمایز ساخت. پیروان این مکتب بر این باور بودند که زبان عادی، تنها متوجه مدلول است، اما نقش شعری زبان به‌سوی نشانه و دال و اهمیت خاص آن گرایش دارد. نگارندگان در این تحقیق بر آن‌اند که با در پیش گرفتن روش توصیفی‌تحلیلی و با توجه به رهیافت یاکوبسن، به بررسی ارتباط زبانی شعر محمد بن ابراهیم الموسوی معروف به علوی بروجردی (1272ـ1362ق) از فقیهان و شاعران قرن چهاردهم بپردازند. دستاورد تحقیق بیانگر آن است که این شاعر دل‌سوخته، اندیشه و احساسات خاص خود را صادقانه بیان می‌کند. ضمیر مستتر در افعال امری این سروده متوجه مخاطب خاصی نیست، بلکه این ضمیر به‌منظور ترغیب و طلب همنوایی متوجه هر شخصی است که این سروده را بخواند. شاعر برای انتقال پیام خویش از عناصری کمک می‌گیرد که می‌توان آن را با حواس ظاهری و باطنی دریافت. وی با این شیوه توانسته است میان جهان بیرون و جهان درون مخاطب (گیرنده) پیوند ناگسستنی برقرار نماید. ازآنجاکه در نقش ادبی تأکید برخود پیام است، علوی بروجردی از این طریق توانسته است زبان پیام را از طریق زبان معیار برجسته نماید. وی با کاربست توازی نحوی ـ که از جمله تکرارهای پنهان است و در مرکز خلاقیت هنری شاعر قرار دارد ـ انسجام سرودۀ خویش را دوچندان نموده و سطح موسیقایی آن را به اوج رسانده است. هدف او از به‌کارگیری آرایه‌های ادبی نظیر تضاد و هم‌پاغازی اقناع مخاطب و لذت‌بخشی به مخاطب است.
Prague linguistics has presented the theory of connection between normal and literal languages based on Jacobsen theories and distinguished the poetic role of language from its connective role. Followers of this school believed that the connective role of language included those of normal, routine, automatic, and normative. In this way, language acted just as a referent; however, the poetic role of language tends towards signs, symbols, and their significance. Writers of this research try to study the connective language of poems by Mohammad Ibne Ibrahim Al-Mousavi, known as Alavi Broujerdi (1272- 1362); he is one of the poets of fourteen centuries. This study has used an analytic- descriptive method. The findings showed that this poet explained his thoughts and senses truthfully and his emotions were displayed so much in his poems. A hidden pronoun in imperative verbs in this poem has no special address, but it can be used to address anyone reading this poem. The poet has used elements perceived by external and inward senses to help him transfer his message; this method can make an inseparable connection between the inside and the outside of global readers. By focusing on the literary role, Alavi Boroujerdi has actually neglected the connection between the linguistic and literary aspects and since the emphasis on the literary role is on the message, by using these literary works he wants to convince and delight the addresser.
ملخص الجهاز:
دو فصلنامه علمی کاشان شناسی ، پاییز و زمستان ١٤٠١ دوره ١٥، شماره ٢ (پیاپی ٢٩)، صفحات : ٣ـ٢٤ مقاله علمیپژوهشی بررسی ارتباط زبانی در الأربعین علوی بروجردی بر اساس نظریۀ یاکوبسن محمد منتظمی * ** روح الله صیادی نژاد *** مریم جلائی پیکانی چکیده زبان شناسی پراگ تحت تأثیر اندیشه های یاکوبسن ، نظریۀ ارتباط میان زبان عادی و زبان ادبی را ارائه کرد و نقش شعری زبان را از نقش ارتباطی آن متمایز ساخت .
بررسی ارتباط ـ روح الله صیادینژاد (٢٠٢٠م ) در مقاله ای با عنوان «دراسـة الوظیفـة الانفعالیـة و الافهامیـة ، و المرجعیـة زبانی در الأربعین علوی بروجردی فی القصیدة المدحیة للکفعمی فی ضوء نظریة النقدیة ــ اللسـانیة لجاکوبسـون » نقش های گوینده ، گیرنده و بافت براساس نظریۀیاکوبسن 5 را در قصیدة مشهور ابراهیم بن علی حارثی عاملی مشهور به کفعمی بررسی کرده است .
موضوع (سیاق ) Contecte 5 کانال / اتصال 6 مجرای ارتباطی Canal/ Contact 3 فرستنده پیام گیرنده 2 Destinataion Message Destinateur 1 کد/ رمز کاشان شناسی شمارة ٢ (پیاپی ٢٩) 4 Code پاییز و زمستان ١٤٠١ نمودار ٢: عوامل ارتباط لفظی (بومزبر، ٢٠٠٧: ٣٤) 8 شایان ذکر است که هریک از عناصر شش گانۀ مذکور یعنی فرستنده ، گیرنده ، پیام ، سیاق ، کانال ارتباطی و کد، کاربرد زبانی مشخصی دارند که پیش از یاکوبسن ، کارل بوهلر،٤ پزشک و روان شناس آلمانی، آن را در سه کاربرد منحصر کرده بود: ١.
(
, 
, 
)
