خلاصة:
چکیدههدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه بین پوششگیاهی و فرسایشخاک و تغییر در خصوصیات هیدروژئوشیمیایی آب است. فرسایشخاک رابطه نزدیکی با نوع پوششگیاهی و کاربری زمین دارد و میتواند کیفیت آب یک منطقه را تغییر دهد. بدین منظور در این تحقیق 15نمونه از آب آبراهههای دائمی پیربادوش و گَشون رودخانهقُلیان در منطقهقالیکوهلرستان جمعآوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که بر اساس مطالعات، از ارتفاعات بالاتر منطقه به سمت بخشهایپست و پاییندست، با کاهش پوششگیاهی و افزایش فرسایشخاک و پیشروی رسوبات کواترنری، با ورود کاتیونها و آنیونهای بیشتر از رسوبات به آب و افزایش هدایتالکتریکی، کل مواد جامد محلول و کدورت، از کیفیت آب منطقه کاسته شدهاست. لذا با پوششگیاهی بیشتر در ارتفاعات این منطقه، بر میزان نفوذپذیری خاک افزودهشده و از میزان فرسایشخاک کاسته شدهاست. در این منطقه علاوه بر تغییر ارتفاع، کاهش پوششگیاهی به نوع سنگ بستر و در نواحی محدودی به چرای مفرط بستگی دارد که سبب افزایش آلایندهای مانند نیترات شدهاست. افزایش نیترات در آب منطقه علاوه بر عوامل انسانزاد(چرای دام)به عوامل زمینزاد(گسترش شیلهای نفتی و فرسایش نهشتههای کواترنری) نیز بستگی دارد. در نتیجه کیفیت آب منطقه بیشتر تحت تأثیر عوامل محیطی و زمینزاد قرار گرفتهاست و عوامل انسانزاد نقش کمتری داشتهاند.
The goal of this study was to investigate the relationship between vegetation and soil erosion and changes to the hydro-geochemical properties of water. Soil erosion is closely related to the type of vegetation and land use, and can change water quality in a region. For this, the present study collected and analyzed 15 water samples from the permanent waterways of Pirbadush and Gashun of the Qolyan River in the Qalikuh region of Lorestan, Iran. According to studies, from higher parts of the highlands of the region down towards downstream areas, water quality is reduced with the reduction of vegetation and increase of soil erosion and progressive Quaternary sediments, and with the entry of more cations and anions from sediments to water, and increased electrical conductivity, the total dissolved solids and turbidity. Thus, greater levels of vegetation in the highlands of this region increase soil permeability and reduce soil erosion. In this region, the reduced vegetation depends on the type of bedrock, and in some areas excessive grazing, in addition to altitude changes, thus increasing pollutants such as nitrates. Increased nitrates in the regional water depend on anthropogenic (livestock grazing) and geo-genic (expanded oil shales and the erosion of Quaternary deposits) factors. As a consequence, the regional water quality is more influenced by environmental and geo-genic factors, with anthropogenic factors less contributing to it.
ملخص الجهاز:
بدین منظور در این تحقیق ١٥نمونه از آب آبراهه های دائمی پیربادوش و گَشون رودخانه قُلیان در منطقه قالیکوه لرستان جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که بر اساس مطالعات ، از ارتفاعات بالاتر منطقه به سمت بخشهایپست و پایین دست ، با کاهش پوشش گیاهی و افزایش فرسایش خاک و پیشروی رسوبات کواترنری، با ورود کاتیون ها و آنیون های بیشتر از رسوبات به آب و افزایش هدایت الکتریکی، کل مواد جامد محلول و کدورت ، از کیفیت آب منطقه کاسته شده است .
)به تصویرصفحه مراجعه شود)شکل (٧): ارزیابی کیفی آب ایستگاه های مورد مطالعه بر اساس پارامترها Fig (7): Water quality evaluation of the studied stations based on parameters )به تصویرصفحه مراجعه شود)شکل (٨): رابطه بین پوشش گیاهی با فرسایش ، شیب ، درجه حرارت ، ارتفاع جغرافیایی، بارش و عوامل کیفی آب Fig (8): The relationship between vegetation and erosion, slope, temperature, rainfall and water quality factors بر اساس نمودارهای ارزیابی کیفی آب منطقه (شکل ٧) که با ارزیابی پارامترهای مختلف ترسیم شده است ، آب ایستگاه های P١ و G٧ به ترتیب بهترین و بدترین کیفیت را دارند که در آن افزایش پارامترهای فیزیک و شیمیایی مانند کل مواد جامد محلول ، هدایت الکتریکی و یون های کلسیم بیشترین نقش را در افت کیفی آب منطقه داشته اند و افزایش پارامترهای محیطی مانند ارتفاع جغرافیایی، میزان بارش با اثرگذاری بر ارتقاء تراکم گیاهی، بیشترین نقش را در بهبود کیفی آب منطقه ایفا کرده اند.