خلاصة:
به اعتقاد صدرالمتألهین بعد از عالم الهی، سه عالم کلی تحقق دارد: عالم طبیعت، عالم خیال یا مثال و عالم عقل. از طرف دیگر در شریعت نیز به سه عالم کلی دنیا، برزخ و قیامت اشاره شده است. از دیدگاه فلاسفه دنیا با عالم طبیعت و برزخ با عالم مثال مطابقت دارد؛ اما این مطلب که قیامت متناظر با کدام مرتبه و عالم است، محل اختلاف است. برخی از فلاسفه قیامت را بازگشت به دنیا، و برخی مرتبه‌ای از مراتب عالم مثال دانستهاند؛ اما در این میان عبارتهایی از صدرا یافت میشود که دلالت بر تناظر قیامت با عالم عقل بلکه فوق عالم عقل دارد. مقاله حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی و بر اساس آیات و روایات و مبانی حکمت متعالیه، به بررسی این دسته از عبارات پرداخته و در نهایت، به این دستاورد رسیده است که با توجه به دو دلیل کلی غایات و بدایات، نیز دلایل عقلی دیگری از قبیل اثبات هویت عقلی بعث، فنا، زمان و مکان قیامت، نحوۀ محاسبه و حقیقت بهشت و جهنم می‌توان گفت قیامت متناظر با عالم عقل بلکه فوق عالم عقل و متناظر با عالم الهی است و به این ترتیب آیاتی نظیر «إنّا لله و إنّا إلیه راجعون» و «ألا إلی الله تصیر الامور»، به نحو حقیقی و بدون مجاز معنا می‌یابند.
According to Sadr al-Muta'allehin, after the divine world, there are three general worlds: the world of nature, the world of imagination or example, and the world of reason. On the other hand, the three general worlds of the world, purgatory and resurrection are mentioned in the Shari'a. From the point of view of philosophers, the world corresponds to the world of nature and purgatory to the world of example; But the issue of which level and world the resurrection corresponds to is a point of contention. Some philosophers have considered the resurrection to be a return to the world, and some have considered the world as an example; But in the meantime, there are phrases from Sadra that indicate the correspondence of the Day of Judgment with the world of reason, but also above the world of reason. The present article has studied this category of expressions in a descriptive-analytical method based on verses, narrations and principles of transcendent wisdom, and finally, it has been reached that according to the two general reasons of ends and beginnings, there are other rational reasons from Such as proving the Ba'athist intellectual identity, annihilation, time and place of resurrection, how to calculate and the truth of heaven and hell, it can be said that resurrection corresponds to the world of intellect but also to the world of intellect and corresponds to the divine world, and thus verses such as And "ala illa illa illa tisir al-amur" find meaning in a real and unauthorized way.
ملخص الجهاز:
مقاله ي حاضر به روش توصيفيـتحليلي و براساس آيات و روايات و مباني حکمت متعاليه به بررسي اين دسته از عبارات پرداخته و درنهايت ، به اين دستاورد رسيده است که باتوجه به دو دليل کلي غايات و بدايات و هچنين دلايل عقلي ديگري از قبيل اثبات هويت عقلي بعث ، فنا، زمان و مکان قيامت ، نحوه ي محاسبه و حقيقت بهشت و جهنم ، مي توان گفت قيامت ، متناظر با عالم عقل ، بلکه فوق عالم عقل و متناظر با عالم الهي است و به اين ترتيب آياتي نظير «إّنا لله و إّنا إليه راجعون » و «ألا إلي الله تصير الامور» به نحو حقيقي و بدون مجاز معنا مي يابد.
مقدمه طبق ديدگاه حکمت متعاليه ، وجود واحد انساني در صيرورت جبلّي خود در قوس نزول ، از عالم الهي به عالم عقل ، مثال و طبيعت تنزل مي کند و سپس اين سير وجودي را متناظر با همين عوالم ، در قوس صعود ادامه مي دهد؛ باتوجه به تعبيراتي که در شريعت آمده است ، سير وجود در قوس صعود، بعد از طي دنيا و برزخ ، به قيامت مي رسد.
(
, 
, 
)
