نقد و بررسی دلیل سنت در فقه مقاصدی عامه مقالة

بحث مقصد شناسی فقهی یکی از مباحث مهم مرتبط با استنباط احکام می‌باشد؛ بدین بیان که با شناسایی مقاصد کلی شریعت بتوان فروع را فقهی استنباط نمود که در صورت تعارض، مرجّح و رافع تعارض و در موارد فقدان نصّ، مبیّن حکم باشد؛ احکام تعبّدی را کم نموده و توازن و اعتدال در آن را رعایت کرده و از اضطراب فتاوی جلوگیری کند. اهل تسنّن به دلایلی پیشگام این روش بوده اند بدون این که چندان آن را دلیل‌مند نموده باشند و بیشتر به صورت قطعی بدان نگریسته‌اند. برخی به خصوص متأخّرین از تسنّن بدین نقیصه پی برده و ادله‌ای برای آن برشمرده‌اند؛ مانند تمسّک به سنّت البته به گستره آن نزد خود. در این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی و کمک از منابع کتابخانه‌ای، ضمن بررسی گستره سنت نزد عامه، که شامل سنت نبوی و بعد سنت و روش صحابه باشد، چندین بیان و دلیل از کلمات موجود در کتاب‌های مقاصدیون اهل تسنن استخراج و به بوته نقد گذارده شده که به نظر می‌رسد با توجه به آن، نتوان چندان از این دلیل بهره جست.