خلاصة:
تأثیر گذاری بهتر آیات قرآن کریم بر مخاطبان، مستلزم تصویر سازی روشن از آنها است و این مهم در قصص تاریخی قرآن با بهره گیری از علوم تاریخ و جغرافیا انجام میگیرد. از جملهی این قصص، قصهی عبرت آموز قوم سبأ در سورهی سبأ است. سبأ و سبئیان در تحقیقات مختلفی مورد بررسی قرار گرفتهاند، امّا تا کنون هیچ تحقیقی در مورد شهرهای مبارک (الْقُرَى الَّتى بَارَکْنَا) و شهر و روستاهای نمایان (قُرًى ظَاهِرَة) در آیات 18و19 این سوره، صورت نگرفته و در تفاسیر مختلف تنها گمانهزنیهایی در مورد مکانهای مذکور در این دو آیه انجام شده که تا کنون بررسی علمی نشده است. این پژوهش به کمک اسناد تاریخی ـ جغرافیایی و همچنین اصول عقلی، با بررسی علمی مناطق ذکر شده در این دو آیه، تصویر روشنی از آیات ارائه داده و به این نتیجه رسیده است که مناطق مورد نظر در این دو آیه، نمی تواند فاصله بسیار دوری از سرزمین اصلی سبأ داشته باشد و به احتمال زیاد، قرآن به مناطق حومهی شهر مأرب امروزی در یمن اشاره کرده است.
Better impact of the verses of the Holy Quran on the audience, requires a clear illustration of them, and this is done in the historical stories of the Qur'an using history and geography sciences. One of these stories is the instructive story of the people of Saba in Surah Saba. Saba (sheba) and the Sabaeans (shebaeans) have been studied in various researches, But so far no research has been done on the blessed cities and interconnected villages mentioned in Surah Saba verses 18 and 19. In various interpretations of the Holy Qur'an, explanations have been given as speculation or different narrations, but all of them lack a scientific basis. This research with the help of historical-geographical documents as well as rational principles, by scientifically examining the regions mentioned in these two verses, has provided a clear picture of the verses and has come to the conclusion that the regions in these two verses can not be very far from the mainland of Saba, and most likely, the Qur'an refers to the suburbs of present-day Ma'rib in Yemen.
ملخص الجهاز:
اين پژوهش به کمک اسناد تاريخي ـ جغرافيايي و همچنين اصول عقلي، با بررسي علمي مناطق ذکر شده در اين دو آيه ، تصوير روشني از آيات ارائه داده و به اين نتيجه رسيده است که مناطق مورد نظر در اين دو آيه ، نميتوانند فاصله بسيار دوري از سرزمين اصلي سبأ داشته باشند و به احتمال زياد، قرآن به مناطق حومه ي شهر مأرب امروزي در يمن اشاره کرده است .
هرچند در طول تاريخ ، مفسّران متعدّدي درصدد مصداق يابي براي اين شهرها و رمزگشايي از درخواست ايجاد فاصله در سفرها برآمده اند و بيشتر به نقل مطالب از يکديگر پرداخته اند، ولي تاکنون اين مطالب مورد بررسي علمي قرار نگرفته و به طور دقيق به اين پرسش پاسخ داده نشده است که اين مکان ها کجا هستند و درخواست فاصله در سفرها به چه معناست ؟ يافتن پاسخ پرسش بالا و ايجاد تصويري واضح از آن در ذهن ميتواند به عبرت گرفتن از اين داستان کمک شاياني کند و چنانچه ميدانيم ، هدف خداوند از ذکر داستان ها در قرآن نيز همين عبرت آيندگان از گذشتگان ميباشد.
نظرات مفسران در مورد مکان هاي ذکر شده در آيه ي ١٨ ديدگاه اول در مورد عبارت «اْلُق ري اّ لتِي با رْکنا» طبراني آورده است که : «يعني قري الشّام و مصر» (طبراني، ٢٠٠٨م ، ٢٣٥/٥)، شيخ طوسي از قول ابن عباس نقل کرده است که : « هي بيت المقدس » (طوسي، ١٤١٧ق ، ٣٨٩/٨) طبرسي در «مجمع البيان » شهرهاي با برکت را شام ميداند: « و ج عْلناْ ب ينُهْم وْ بين 6 Iwona Gajda 7 Christian Robin 8 Alexander Sima 9 Christian Darles اْلُق ري اّ لتِي با رْکنا فِيهاُ قري ظاهِ ر ة» أي و قد کان من قصتهم أنا جعلنا بينهم و بين قري الشام التي بارکنا فيها بالماء و الشجر...