خلاصة:
لالاییها بخشی از ادبیات شفاهی هر قومی هستند که ریشه در گذشتههای دور آن قوم دارند. در ادبیات فارسی دربارۀ این نوع ادبیات شفاهی تحقیقاتی انجام گرفته است. ولی با توجه به کارهای که در این زمینه در ادبیات لکی انجام گرفته و بیشتر به صورت گردآوری بوده و آن هم به صورت پراکنده و کمتر به تحلیل محتوایی پرداخته شده؛ انجام این پژوهش ضروری به نظر میرسد. لالاییها در گویش لکی بیانگر بسیاری از آمال و آرزوها و دغدغههای مادران این دیار میباشند؛ بنابراین در این پژوهش سعی شده ساختار ادبی و محتوای لالاییهای لکی بررسی شود و بسامد لالاییها هدف دیگر این پژوهش است تا از طریق مفاهیم لالاییها گریزی به اوضاع اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی این دیار بزنیم و از طرفی جایگاه زن به عنوان مادر و دغددغههای اجتماعی و فرهنگی او را بیان بکنیم.
ملخص الجهاز:
لالاییها در گویش لکی بیانگر بسیاری از آمال و آرزوها و دغدغههای مادران این دیار میباشند؛ بنابراین در این پژوهش سعی شده ساختار ادبی و محتوای لالاییهای لکی بررسی شود و بسامد لالاییها هدف دیگر این پژوهش است تا از طریق مفاهیم لالاییها گریزی به اوضاع اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی این دیار بزنیم و از طرفی جایگاه زن به عنوان مادر و دغددغههای اجتماعی و فرهنگی او را بیان بکنیم.
بدون شک عاطفیترین نوع ادبی در ادبیات شفاهی هر قومی لالاییها هستند ترانههای که برای فهمیدن و درک آنها نیازی به هیچ تامل و درنگی نیست و تنها چیزی که در درک آنها دخیل است احساس و عاطفهای است که از طریق لحن مادر و تغییر تون صدای او به کودک منتقل میشود؛ لحنی که با زندگی و روحیه مادر پیوند خورده و کارکرد آن متناسب نیاز کودک است گاهی به کودک آرامش میدهد و گاهی او را میخواباند.
وزن و ریتم لالاییهای لکی لالاییهای لکی دارای وزنی عروضی نیستند و مانند اکثر اشعار لکی وزنی هجایی دارند و معمولاً ده هجایی هستند البته در برخی از این نوع اشعار اشکالات وزنی دیده میشود آن هم به دلیل این است که این اشعار را ادیبان و افراد با سواد نسرودهاند؛ بلکه آنها را مادرانی مهربان و باتوجه به احساس مادرانه برای کودکان خود سرودهاند پس اگر اشکالاتی باشد بابت این است.
البته در برخی موارد دیده شده میشود که در لالاییها از دختر هم نام برده شده مانند بیت زیر: لاوه لاوه کم لاوه م بر بارو دتم پابوی کرم ژن بارو لالایی میخوانم و امیدوارم که این لالایی که یک آرزو است برآورده شود و آن آرزو این است زندگی پسرم به ثمر بنشیند و ازدواج کند و در آن مراسم دخترم حضور داشته باشد.