خلاصة:
خواننده برای درک فهم معانی گوناگون و پیوند معنایی بین مفاهیم به صورت ناخودآگاه نیازمن به تشخیص معنایی درست دارد و شاعر توانسته است با بازی کردن با ذهن خواننده وی را بر سر دو راهی قرار داده تا بتواند به صورتی،ظرایف و هدفمند نواقص جامعه را باز نماید.
جامعه ای که در آن تبهکاران برای فرمانروایان امری ناپسند نبوده است. شاعر از گردابهای مخوف مشکلات، بیداد و ریا پرده برداشته است.
وی با زبانی غیر مستقیم در شکلهایی چون اشارات، نیشخندهای تلخ، دو گانگی و ناسازهای شعر مقصود خودش را بیان نموده زبان پارادوکسی بهترین زبان برای بیان مفاهیم عرفانی است به صورت نقیصه گویی، شطحیات، تناقضات، ایهام سخن گفته است.
نیشخند شاعر، راهنمای بشر به سمت عدالت و انصاف بوده و با باریک بینی و اندیشه، معنای غریب را که خلاف شرع و شرف انسانی است از نهانخانه اجتماع بیرون کشیده و با زبان خویش آن را بیان نموده است.
ملخص الجهاز:
بررسی ایهامها، طنزها و متناقض نما(پارادوکس) در دیوان شیخ فریدالدین عطار نیشابوری جناب دکتر احمدرضا کیخا فرزانه 1 طاهره سالاری 2 چکیده خواننده برای درک فهم معانی گوناگون و پیوند معنایی بین مفاهیم به صورت ناخودآگاه نیازمن به تشخیص معنایی درست دارد و شاعر توانسته است با بازی کردن با ذهن خواننده وی را بر سر دو راهی قرار داده تا بتواند به صورتی،ظرایف و هدفمند نواقص جامعه را باز نماید.
com تاریخ دریافت: 01/06/95 تاریخ پذیرش: 16/07/95 مقدمه چه شاهدی است که با ماست در میان امشب, , که روشن است زرویش همه جهان امشب عطار تصوف در طول تاریخ خود چه آنگاه که در همه اجتماع و تاریخ آثار خود را نمایان کرده و چه آن زمان که در خلال متون ادبی و صوفیانه از طریق بیان شطهیات و گفتارهای رمزی آشکار شده همواره جولانگاه بروز هنجار گریزی بوده و به واسطه نوع بیان متناقض نما و نمادین تاثیری شگرف و بسزا در اذهان و قلوب مخاطبان گذاشته است.
4- مهم ترین علت وجود تصویرها و مضامین خلاف آمد و پارادوکس ذر اشعار عطار بیان معانی و حقایق عالی عرفانی و فرا عقلی و عرفی مخصوصا عشق، فنا و وحدت وجود، اتحاد با معشوق و از این قبیل مضامین و موضوعات است که تناقض نماهای عرفانی شعر عطار را شکل داده است.
علاوه بر این میتوان یکی از دلایل اصلی ایجاد تصاویر و مفاهیم متضاد و متناقض نما و هم چنین طنز گونه در سرودههای عطار را بیان مبانی ، مفاهیم و مباحث عرفانی دانست.