تحلیل اقسام شاهد مدخل و روش نقل قول در فرهنگ بهار عجم مقالة

پژوهش زبان و ادبیات فارسی بهار 1402 - شماره 68 التصنيف ب (Ministry of Science/ISC (‎23 صفحة - من 1 إلی 23 )

الکلمات المفتاحية: فرهنگ‌نویسی بهار عجم شاهد مدخل شبه‌قاره هند. بهار عجم فرهنگ‎نویسی شاهد مدخل شبه‌قاره هند. مدخل فرهنگ فارسی شاهد نقل

fa en

خلاصة:

یکی از ویژگی‌های مهم کتاب‌های فرهنگ، استفاده از شاهد مدخل و نقل قول برای تایید معنا و کاربرد واژه یا ترکیب توسّط دیگران است. فرهنگ‌های نوشته‌شده در شبه‌‌قاره نیز به این موارد پرداخته‌اند. بهار عجم یکی از این فرهنگ‌هاست که دارای 19729 مدخل و دربردارنده واژه‌ها، ترکیبات، امثال و شعرهای فراوانی از سبک خراسانی تا هندی است. این پژوهش پس از مطالعه کامل و دقیق این فرهنگ، به تحلیل اقسام شاهد مدخل و روش‌ نقل قول در آن پرداخته‌ و نشان‌داده ‌است که شاهدهای مدخل در این فرهنگ به سه دسته شعری، نثری و مثالی قابل تقسیم است. تعداد زیاد شاهدهای شعری به دلیل غلبه شعری فرهنگ‌های فارسی تا زمان تالیف فرهنگ بهار عجم و توجّه بیشتر فارسی‌آموزان شبه‌‌قاره به مقوله شعر بوده و شاهدهای نثری نشان‌دهنده اهمّیت منابع این‌گونه شاهدها در بازه زمانی تالیف بهار عجم و حرکت بیشتر فرهنگ-نویس به سمت رونویسی‌نکردن از فرهنگ‌های شعری پیشین بوده‌است. همچنین شاهدهای مثالی بر جنبه آموزشی این فرهنگ دلالت دارد. در بخش دوم، روش‌های دوازده‌گانه نقل قول در فرهنگ بهار عجم با ذکر نمونه آمده‌است. این روش‌ها از جهتی نشانه حسّاسیت لاله تیک‌چند نسبت به مواد فرهنگ بهار عجم و از جهتی دیگر برای آموزش و اطمینان‌دادن به مراجعان این فرهنگ است که بیشتر آموزش‌بینان زبان فارسی بوده‌اند.

ملخص الجهاز:

تعداد زياد شاهدهاي شعري به دليل غلبـه شعري فرهنگ هاي فارسـي تـا زمـان تـأليف فرهنـگ بهـار عجـم و توجـه بيشـتر فارسيآموزان شبه قاره به مقوله شعر بوده و شاهدهاي نثـري نشـاندهنـده اهميـت منابع اين گونه شاهدها در بازه زماني تأليف بهار عجم و حرکت بيشتر فرهنگ نويس به سمت رونويسينکـردن از فرهنـگ هـاي شـعري پيشـين بـودهاسـت . البته فرهنگ نويسي مانند وارسته سيالکوتي در کتاب مصطلحاتالشعرا، برخلاف سراجالدين آرزو و لاله تيک چند عمل کرده و به دليل بياعتبار دانستن شاهدهاي شعري شاعران هندي فارسيزبان از آوردن شعرهايشان در فرهنگ خود پرهيز کرده است (سيدعبدالله ، ١٣٧١: ١٣١) و بالأخره فرهنگ بهار عجم که بخش نخست اين پژوهش به شاهدهاي مدخل و بخش دوم به روشهاي نقل قول در آن پرداخته است . در ادامه دسته بندي انواع شاهد مدخل در فرهنگ بهار عجم آمده است : شاهدهاي شعري لاله تيک چند شاهدهاي شعري خود را از منابع منظوم فراواني نقل ميکند که شامل شعر کامل ، تک بيت ، بيت هاي مختلف از شاعران گوناگون و مصراع ميشود. روشهاي نقل قول در فرهنگ بهار عجم لاله تيک چند براي تأليف فرهنگ خود از منابع گوناگوني استفاد کردهاست که ميتوان آنها را به دو گروه کتبي و شفاهي دسته بندي کرد؛ منابع گروه نخست شامل بيش از دويست کتاب است که نام آنها در ذيل مدخل ها آمده و منابعي که با وجود نقل قول، نامي از آنها و نويسندهشان نيامدهاست و گاهي تنها به ذکر فعل هايي مانند «آمدهاست ، گفته اند، نوشته اند، آورده و ...

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول