خلاصة:

قضاوت درباره عقلانی بودن یا نبودن تصمیم‌های اخلاقی، یکی از دغدغه‌های مهم فلسفه اخلاقی و ازجمله مهم‌ترین مسائل فیلسوفان تربیتی است. جان دیویی به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین فیلسوفان تربیتی قرن بیستم، در این زمینه نظریه‌پردازی کرده است؛ وی با طرح نظریه تمرین عملی نمایشی به تبیین نحوه تأمل آدمی در موقعیت‌های اخلاقی پرداخته و به‌تبع آن به تشریح دیدگاه خود درباره عنصرهای تربیت اخلاقی پرداخته است. در این پژوهش، با روش تحلیلی – انتقادی به بررسی و نقد دیدگاه دیویی از منظر علامه طباطبایی می‌پردازیم. نتایج نشان می‌دهد که دیویی با طرح نظریه تمرین عملی نمایشی، در انجام عمل اخلاقی، به نیازهای طبیعی توجه داشته و در تصمیم‌گیری برای انجام عمل اخلاقی به حسن فعلی نظرکرده است؛ درحالی‌که علامه طباطبایی با طرح نظریه اعتباریات عملی، در انجام عمل اخلاقی هم به نیازهای فطری، و هم به نیازهای طبیعی توجه کرده و در تصمیم‌گیری درباره انجام عمل اخلاقی نیز هم به حسن فاعلی نظر داشته و هم به حسن فعلی، به تعبیری تصمیم‌گیری در موقعیت‌های اخلاقی به‌زعم علامه طباطبایی هم مسبوق به حسن فاعلی و هم مسبوق به حسن فعلی است. (در بخش تربیتی) سه نقد بر دیدگاه دیویی از منظر علامه مطرح است: 1- نگاه مادی و زمینی دیویی به امر تربیت اخلاقی 2- نادیده گرفتن عنصر فطرت به‌عنوان یکی از شروط لازم در تربیت اخلاقی و 3- عدم توجه به عنصر ایمان به‌عنوان یکی از عنصرهای مهم تربیت اخلاقی.

ملخص الجهاز:

از سوی دیگر، اراده را از علم متمایز و از حاکمیت قطعی علم خارج نموده است ؛ آنجا که ایمان را دارای اجزای معرفتی و ارادی دانسته و یقین قطعی را برای ایمان و عمل ، لازم اما ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1- Diego Garcia 2 - John Dewey 3 - Dramatic Rehearsal (به دلیل فقدان ترجمه این اصطلاح ، به جای واژه Rehearsal از تمرین عملی و به جای واژه Dramatic از نمایشی استفاده شده است ). انسان تنها از طریق این علم در لحظۀ عمل ، کمال خود را تمیز میدهد و به عملی ترغیب میشود که از طریق آن به کمال مطلوب نائل شود (علاّمه طباطبایی،١٣٦٣، ج ١: ٢٢٧-٢٢٦) پس از اعتبار وجوب (و حسن ) اراده انجام فعل از نفس نشئت گرفته و نیروی محرکه را به فعّالیت وامیدارد. ٢-٢-٢-تربیت اخلاقی از منظر علاّمه طباطبایی علاّمه طباطبایی اگرچه خود در عمل فردی اخلاقی بود و رفتار و گفتارش حاکی از تربیت اخلاقی سطح بالایی بود، اما در باب تربیت اخلاقی به طور مستقیم نکته ای را ذکر نکرده است ؛ اما با توجه به نظر ایشان در باب تربیت که آن را دانش عملی میداند (حسنی، ١٣٨٥: ٥) و با توجه به تعریف علم اخلاق ، تربیت اخلاقی ازنظر ایشان را میتوان این گونه تعریف کرد: برانگیختن و فراهم ساختن و به کار بستن سازوکارهای تربیتی در جهت شناختن و پرورش قوای نفسانی انسانی و بازداشتن آن ها از حد افراط وتفریط که منشأ رذایل است و زمینه سازی جهت ایجاد و نگرش و روی آوردن به اخلاق حسنه و تقلید و تکرار آن تا سعادت و کمال انسان تضمین نماید (بهشتی، ١٣٨١: ١٨).

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول

تحلیل و نقد نظریه دیویی درزمینه عمل و عناصر تربیت اخلاقی ازنظر علامه طباطبایی (ره) مقدمة ومراجعة