تجزیه‌ و تحلیل ضریب فزاینده تولید بخش‌های اقتصادی ایران: رویکرد داده-ستانده و نظریه شبکه مقالة

مؤلف: جهانگرد، اسفندیار ؛ شرکت، افسانه ؛ ساجدیان فرد، نجمه ؛

برنامه ریزی و بودجه تابستان 1402 - شماره 161 التصنيف ب (Ministry of Science/ISC (‎24 صفحة - من 91 إلی 114 )

الکلمات المفتاحية: ضریب فزاینده تولید نظریه شبکه بهره وری بخش های کلیدی داده ستانده Output multiplier Input Output Productivity Network theory Key Sectors اقتصادی تولید شبکه اقتصاد ایران ارتباطات ماتریس

fa en

خلاصة:

واکنش اقتصاد کلان به تکانه‌های بخشی به دلیل تفاوت ساختار شبکه تولید، اهمیت شناسایی بخش‌هایی را که نقش اساسی‌تری در انتقال و تقویت تکانه‌های اقتصادی اعم از سمت عرضه و تقاضا ایفا می‌کنند، محرز می‌‌کند. به همین منظور، در این پژوهش با تکیه بر نظریه شبکه و با استفاده از جداول داده-ستانده سال‌های 1367، 1372، 1378، 1383، 1389 و 1395 بانک مرکزی ایران به قیمت ثابت سال 1383، ضریب فزاینده تولید در اقتصاد ایران بررسی شده است. نتایج حاصل از روش سوویی، با نتایج حاصل از روش‌شناسی فردکین و مونیز و همکاران، که با استفاده از سه شاخص مرکزیت «اثر کلی، اثر آنی، و اثر میانی» فعالیت‌های کلیدی را شناسایی می‌کنند، مورد مقایسه قرار گرفته است. نتایج حاکی از آن است که ضریب فزاینده تولید کل اقتصاد به‌ ترتیب در سال‌های 1395 و 1372 بیش‌ترین (7/ 1) و کم‌ترین (35/ 1) مقدار را تجربه کرده است. بخش‌های «صنعت»، «آب، برق و گاز» و «حمل ‌و نقل و انبارداری» همواره با سایر فعالیت‌ها بیش‌ترین مبادلات را دارند و از ضریب فرایندۀ تولید بزرگ‌تری نیز برخوردارند. کلیدی بودن بخش «صنعت» و توسعه بخش «ارتباطات» در اقتصاد ایران از یافته‌های اصلی هر دو روش‌شناسی فردکین و مونیز و همکاران است. علاوه بر این، بخش‌های «ساختمان» و «سایر خدمات» در روش‌شناسی فردکین و مونیز و همکاران، به عنوان بخش‌هایی که می‌توانند نقش محرک رشد اقتصادی را داشته باشند شناسایی شده‌اند، در حالی که بر اساس روش‌شناسی سوویی، این بخش‌ها متوسط ضریب فزایندۀ تولید پایین‌تری دارند.

ملخص الجهاز:

تجزیه‏وتحلیل ضریب فزاینده تولید بخش‌های اقتصادی ایران: رویکرد داده-ستانده و نظریه شبکه اسفندیار جهانگرد 1 ، جمال کاکایی 2 ، افسانه شرکت 3 و نجمه ساجدیان فرد 4 چکیده واکنش اقتصاد کلان به تکانه‌های بخشی به دلیل تفاوت ساختار شبکه تولید، اهمیت شناسایی بخش‌هایی را که نقش اساسی‌تری در انتقال و تقویت تکانه‌های اقتصادی اعم از سمت عرضه و تقاضا ایفا می‌کنند، محرز می‌کند. به همین منظور، در این پژوهش با تکیه بر نظریه شبکه و با استفاده از جداول داده-ستانده سال‌های 1367، 1372، 1378، 1383، 1389 و 1395 بانک مرکزی ایران به قیمت ثابت سال 1383، ضریب فزاینده تولید در اقتصاد ایران بررسی شده است. در این پژوهش، علاوه بر بررسی تفاوت بخش‌های اقتصادی در تقویت و انتشار تکانه‌های سمت عرضه و تقاضا، تکانۀ پیشرفت فناوری بر پیوندهای داده-ستانده که به نوسانات تولید کل و بهبود نرخ بهره‌وری کل عوامل تولید نیز منجر می‌شود، اندازه‌گیری شده است. نخست، بر اساس رویکرد داده-ستانده و نظریه شبکه، بر مبنای روش‌شناسی رساله سوویی (2017)، ظرفیت فزایندۀ تولید و چگونگی تاثیر بهبود فناوری در رشد اقتصادی بررسی شده است و در ادامه برای ارزیابی تفاوت‌های بخش‌های Blöchl در این پژوهش ضریب فزاینده ستانده (Output Multiplier) مترادف ضریب فزاینده تولید است. به بیان دیگر، این بخش‌ها می‌توانند انتخاب‌های بهتری برای سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی تلقی شوند اگر هدف ایجاد رشد از محل تکانه‌های مثبت سمت عرضه مانند بهبود بهره‌وری باشد، زیرا پیوندهای میان‏بخشیِ به‎مراتب قوی‌تر با سایر فعالیت‌ها دارند که می‌توانند تکانه‌های مثبت را تقویت و تولید و ارزش‏افزوده اقتصاد را افزایش https://www.

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول