خلاصة:
پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل توازن زندگی-کار با شناسایی ابعاد و مؤلفهها با رویکرد سبک زندگی ایرانی- اسلامی انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی است و در زمره پژوهشهای آمیخته اکتشافی محسوب میشود. در مرحله کیفی، از تکنیک تحلیل تم برای ایجـاد الگـو و در مرحلـه کمی از روش مدلسازی معادلات ساختاری بـرای تأیید اعتبار الگو استفاده شد. در مرحله کیفی، با ۱۵ نفر از خبرگان که بهصورت هدفمنـد انتخاب شدند، مصاحبه نیمهساختاریافته انجام گرفت و در مرحله کمی، از ۱۵۲ نفـر از مدیران و کارشناسان در شرکت سایپا با پرسشنامـه نظرخـواهی شد. یافتههای پژوهش حاکی از شناسایی ابعاد و مؤلفههای توازن زندگی-کار در قالب سه بعد فردی، خانوادگی و شغلی با 30 شاخص و مؤلفه بود. نتایج تحلیلهای کمی نیز مؤید معناداری ارتباط بین ابعاد، مؤلفهها و شاخصهای مدل تحقیق بود. شناسایی ابعاد فردی، شغلی و خانوادگی مدل توازن کار- زندگی به مدیران شرکت خودروسازی سایپا کمک میکند با شناخت شاخصها، سطح توازن کار- زندگی را ارتقا دهند و زمینهها و شرایط لازم برای بهینهسازی سبک زندگی فراهم آید. نتایج این تحقیق میتواند برای بهبود توازن زندگی و کار کارکنان با رویکرد سبک زندگی ایرانی اسلامی سودمند باشد و زمینه مناسبی برای تحقیقات دیگر فراهم کند.
The present study aims to design a model for life-work balance through identification of its aspects and components with an Islamic-Iranian approach to lifestyle. In terms of its aim, it is an applied, mixed exploratory research. In the qualitative phase, the technique of thematic analysis was used and in the quantitative phase structural equation modeling was utilized to validate the model. In the qualitative phase, a total of 15 individuals were selected through purposive sampling and given a semi-structured interview, and in the qualitative phase out of 152 managers and experts in the Saypa Company were surveyed through a questionnaire. The research findings showed the components of the model for work-life balance in its individual, domestic, and occupational aspects with 30 indexes and components. The results of the quantitative analysis confirmed the significance of the relationship between the aspects, components, and indexes presented by the research model. Identification of individual, occupational, and domestic aspects of the life-work balance helps the Saypa Company’s managers enahance life-work balance through knowing the indexes, so that the ground is laid for optimization of lifestyle. The research results can also be helpful for staff in improving the balance between life and work with an Islamic-Iranian approach to lifestyle, and prepare a fertile ground for further research.
ملخص الجهاز:
آیا واقعاً فرهنگ ایرانی-اسلامی نسخهای شفابخش برای ایجاد توازن بین زندگی و کار تعریف نکرده است؟ اینکه در روایات و احادیث تأکید بر تقسیمبندی شبانهروز به چند بخش اصلی شده است و حتی عبادت و تفریح را در کنار هم دیده است، گویای این مطلب نیست که باید زندگی کارکنان سازمان را در سمتوسوی سبک زندگی مترقی سوق داد؟ تفاوت پژوهش حاضر با پژوهشهای انجامشده آن است که هیچیک از پژوهشهای انجامشده، در خصوص توازن زندگی- کار چهارچوب جامعی ارائه نکردهاند و موضوع را با روش تحقیق آمیخته (کیفی-کمی) بررسی نکردهاند.
سؤال اصلی این است که مدل توازن زندگی- کار با رویکرد سبک زندگی ایرانی- اسلامی چگونه است؟ پیشینه تحقیق در این بخش، پژوهشهای داخلی و خارجی مرتبط با عنوان پژوهش مورد بررسی بوده است و بیشتر موارد در پی ارائه راهکارها برای کاستن تضاد بین کار و خانواده و تمایلات شخصی بوده یا از منظر رفتار سازمانی و رضایت شغلی به موضوع نگریسته است و در برخی موارد هم علل و اسباب و تأثیرات را تحت نظر گرفته است.
در این پژوهش یافتهها این است که ساعات کاری کم نیز سبب عدم رضایت به دلیل پایین آمدن حقوق میگردد Kelliher Larasati and Hasanati Adnan Soomro Santander و توازن بین کار و زندگی تضعیف میگردد.
کیم 5 (۲۰۰۸) تعریف جامعی از توازن کار-زندگی که «توازن کار-خانواده» نیز نامیده میشود ارائه داد با این مضمون که به توانایی فرد برای برآورده کردن همزمان Brown Greenhaus and Allen Wilson and Baumann Clarke, Koch and Hill Kim مطالبات مادی، عاطفی و رفتاری محیط کار و خانواده اشاره میکند.